کمبود خواب و عوارض بی‌خوابی بر مغز

همه ما انسان‌ها، یک سری نیاز اساسی و پایه داریم که در صورت تامین نشدن اون‌ها، با مشکلات مختلف جسمی یا روحی روانی مواجه میشیم.

یکی از این نیازهای مهم، نیاز به خواب کافیه. خواب کافی به بدن ما کمک می‌کنه که تعادل خودش رو حفظ کنه و بتونه کارآمدتر و تواناتر باشه. همچنین خواب کافی یکی از راهکارهای افزایش تمرکز برای درس خواندن محسوب میشه؛ پس باید اون رو جدی بگیرین.

تحقیقات مختلفی درباره کمبود خواب و عوارض بی‌خوابی بر مغز انجام شده و از نظر علمی، کاملاً ثابت شده که نداشتن خواب کافی منجر به اختلالات مختلف در بدن و مغز میشه.

یکی از دشمنان موفقیت، بی‌خوابی و کمبود خوابه. به همین خاطر توی این مقاله می‌خواهیم درباره این موضوع صحبت کنیم تا اگه اهمیت خواب و تاثیرش روی سلامتی و موفقیت خودتون رو نادیده گرفته بودین، نسبت بهش آگاه بشین و بدونین توجه نکردن به مسئله ساده‌ای مثل خواب، تاثیرات بزرگی روی سبک زندگی و موفقیت شما می‌ذاره.

البته اگه درگیر روزمرگی‌هاتون هستین و فرصت نمی‌کنین این مقاله رو به طور کامل بخونین، پادکست زیر رو گوش کنین و همراه رادیو پادکست پرش باشین❤🎧🔊

با اینکه تا حالا تحقیقات خیلی زیادی درباره خواب و تاثیر اون روی بدن انجام شده، همچنان دانش کمی درباره مکانیزم خواب و چیستیِ این پدیده داریم.

اما چیزی که غیرقابل بحثه و کاملاً اثبات شده، کمبود خواب و عوارض بی‌خوابی بر مغز است. میشه گفت امکان نداره که خواب‌تون کافی نباشه و مغز و بدن‌تون درست کار کنه.

توی فرهنگ حال حاضر جهان، خیلی از افراد به مسئله کمبود خواب و عوارض بی‌خوابی بر مغز بی‌توجه هستن.

توی دنیای مدرنی که ما داریم داخلش زندگی می‌کنیم، عوامل خیلی زیادی وجود داره که باعث میشه خواب کافی نداشته باشیم. دیر خوابیدن به خاطر استفاده از گوشی‌های هوشمند یا جبران کم خوابی با استفاده از قهوه و نوشیدنی‌های کافئین‌دار مثل انرژی‌زاها، فقط دو مورد از این عوامل هستن.

همین باعث شده که در طی روز، خیلی از افراد رو ببینیم که انرژی کمی دارن و نمی‌تونن کارهایی که می‌خوان رو به شکل درستی انجام بدن. نتیجه اون هم میشه عدم موفقیت و وابستگی به نسخه‌های درمانی مختلف در آینده نه چندان دور. پس برای مدیریت انرژی بدن، لازمه که خوب بخوابین و ساعت مشخصی برای خوابتون مشخص کنین.

تصور کنین که نور یک چراغ قوه روی دیوار افتاده و شما نور رو می‌خواین جابه‌جا کنین. اینکه بخواین با دست، هاله نور رو بگیرین و بندازینش روی جایی که می‌خواین، حماقت محضه.

چرا این مثال رو زدیم؟
بعضیا هستن که به کمبود خواب و بی‌خوابی، به عنوان یک مسئله مجزا نگاه می‌کنن؛ اما باید بدونین که بی‌خوابی، حاصل یک سری عادته که با اصلاح اون‌ها، می‌تونین نتیجه رو تغییر بدین.

شناسایی عوامل موثر بر کمبود خواب و بی‌خوابی، اولین و مهم‌ترین قدمیه که برای اصلاح روتین خواب خودتون باید بردارین. در ادامه به این عوامل اشاره می‌کنیم.

دلایل اصلی کمبود خواب، به دو دسته تقسیم میشن که اولین دسته عوامل محیطیه. برای اینکه بخواین خواب خوب و عمیقی داشته باشین، باید محیط خواب خودتون رو بهینه کنین.

عوامل محیطی موثر روی کمبود خواب و بی‌خوابی به شرح زیره:

یک دسته دیگه از عوامل موثر بر کمبود خواب و بی‌خوابی، عوامل رفتاریه. عوامل رفتاری یعنی شما چه عاداتی دارین و این عادات چه تاثیری روی خواب شما می‌ذاره. این عوامل عبارتن از:

کمبود خواب و بی‌خوابی، اثرات خیلی زیادی روی جسم و روح انسان می‌ذاره. نداشتن خواب کافی، باعث میشه که رسیدن به موفقیت‌های مختلف مثل موفقیت تحصیلی خیلی سخت باشه.

اگه دوست دارین که توی مسیر تحصیلی خودتون به موفقیت برسین و پیشرفت کنین، نیاز دارین که برای خودتون روتین خواب اصولی و سالمی بسازین تا بدن‌تون بتونه بهترین عملکرد خودش رو داشته باشه.

بیشتر افراد، به صورت تجربی می‌دونن که کمبود خواب و بی‌خوابی چه تاثیرات ناخوشایندی روی زندگی و سلامتی‌شون می‌ذاره؛ اما توی این قسمت مقاله می‌خوایم به صورت دقیق‌تری این موضوع رو بررسی کنیم.

کمبود خواب و بی‌خوابی، به طور مستقیم روی عملکرد شناختی مغز ما انسان‌ها تاثیر زیادی می‌ذاره. عملکرد شناختی، توانایی‌های مغز ما برای پردازش درست اطلاعاته.

کمبود خواب و بی‌خوابی، باعث کاهش تمرکز برای درس خوندن میشه. به طوری که ممکنه توی انجام کارهای روزمره خودمون به مشکل مواجه بشیم و نتونیم روی یک وظیفه یا کار متمرکز بمونیم.

کم‌خوابی، به حافظه ما هم آسیب وارد می‌کنه و کارایی اون رو به شدت کاهش میده. حافظه برای موفقیت‌های درسی خیلی خیلی مهمه؛ چون شما باید اطلاعات خیلی زیادی رو حفظ کنین و به خاطر بسپارین.

بی‌خوابی سرعت پردازش اطلاعات رو در مغز ما پایین میاره، احتمال اشتباه کردن رو بالا می‌بره و باعث میشه که توی موقعیت‌هایی که درگیر استرس میشیم، نتونیم بهترین تصمیم رو بگیریم.

کمبود خواب و بی‌خوابی، باعث تحریک‌پذیری بیش از حد سیستم عصبی بدن میشه. این می‌تونه به صورت مستقیم و غیرمستقیم، روی عملکرد شخص تاثیر داشته باشه و سلامت روانی و جسمی اون رو به شدت به خطر بندازه.

تحریک‌پذیری زیاد سیستم اعصاب، باعث میشه استرس و اضطراب شخص بالا بره و احساس ناتوانی و نگرانی زیادی پیدا کنه.

همین باعث میشه که شخص توانایی مدیریت احساسات خودش رو نداشته باشه و نتونه کارهای خودش رو به شکل درستی انجام بده.

در کنار این، تحریک پذیری اعصاب باعث میشه که شخص انگیزه کمتری برای انجام کارها داشته باشه و دیگه نمیتونه لذت لازم رو از کار کردن ببره.

کمبود خواب و بی‌خوابی، باعث اختلالات خلقی مختلفی میشه. این اختلالات به خاطر کمبود انرژی مغز و پایین اومدن ذهن‌آگاهی افراد اتفاق میفته:

تا اینجای مقاله، درباره عوامل و عوارض کمبود خواب و بی‌خوابی با هم صحبت کردیم. حالا وقت این رسیده که بعد از شناسایی مشکل، راه‌های رفع اون رو یاد بگیریم.

مهم‌ترین کاری که برای رفع کمبود خواب و بی‌خوابی باید انجام بدین، اصلاح سبک زندگیه. بعضی افراد مستقیماً از دارو استفاده می‌کنن؛ اما باید بدونین که استفاده از دارو باید زیر نظر پزشک باشه و نمی‌تونین خودتون برای خودتون دارو تجویز کنین.

اما برای مدیریت کمبود خواب و بی‌خوابی، می‌تونین از یک سری از روش‌ها استفاده کنین تا کیفیت خواب خودتون رو بالاتر ببرین. این روش‌ها می‌تونه شامل ترکیبی از تغییرات در سبک زندگی، روش‌های رفتاری و استفاده از تکنیک‌های مختلف باشه که در ادامه دربارش صحبت می‌کنیم.

بدن ما، به صورت ناخودآگاه از یک الگوی زمانی تبعیت می‌کنه که بهش ساعت بیولوژیک بدن هم گفته میشه. وقتی شما الگوی خواب منظمی برای خودتون طراحی کنین و ساعت خواب و بیداری ثابتی داشته باشین، بدن شما به این سیستم عادت می‌کنه و توی زمان مناسب هورمون خواب رو ترشح می‌کنه.

داشتن محیط خواب مناسب، یکی از مهم‌ترین شرط‌های خواب با کیفیته. اگه می‌خواین خواب خوبی داشته باشین و درگیر کمبود خواب و بی‌خوابی نشین، حتماً باید جای ثابتی برای خواب خودتون داشته باشین تا بدن شما نسبت به اون مکان شرطی بشه.

این به بدن شما کمک می‌کنه با دیدن مکانی که داخلش قرار داره، بفهمه زمان خواب رسیده و خودش رو برای خوابیدن آماده کنه.

یکی از جالب‌ترین کارهایی که برای داشتن یک خواب خوب می‌تونین انجام بدین، استفاده از روش‌های آرام‌سازیه که به چند مورد اشاره می‌کنیم:

مصرف مواد غذایی مثل چای، قهوه، نسکافه یا شکلات قبل از خواب، می‌تونه به شدت چرخه خواب‌تون رو تضعیف کنه و باعث کمبود خواب و بی‌خوابی بشه.

اگه این مواد غذایی رو به صورت مداوم هم مصرف کنین باعث میشه که به خواب‌تون آسیب وارد بشه؛ حتی اگه قبل از خواب نباشه.

انجام ورزش منظم، روی کیفیت خواب شما تاثیر خیلی زیادی می‌ذاره و بهتون کمک می‌کنه که توی دام کمبود خواب و بی‌خوابی نیفتین.

ورزش علاوه بر اینکه یک مقدار بدن رو خسته می‌کنه و باعث میشه آماده خواب بشین، هورمون‌هایی آرامش بخش مثل اندورفین رو ترشح می‌کنه که مثل یک مسکن طبیعی برای بدن عمل می‌کنه.

اما حواستون باشه که ورزش‌های سنگین رو قبل از خواب انجام ندین چون گردش خون شما رو زیاد می‌کنه و باعث میشه نتونین بخوابین.

به جاش اگه دوست دارین قبل خواب ورزش کنین، میتونین تمرینات یوگا انجام بدین یا نیم ساعت تا یک ساعت پیاده‌روی سبک داشته باشین.

یک عادت خیلی بدی که خیلی از افراد در سطح جهان دارن، استفاده از گوشی توی تخت خوابه. این به شدت به خواب شما آسیب وارد می‌کنه و باعث کمبود خواب و بی‌خوابی زیادی میشه.

سعی کنین یک تا دو ساعت قبل از خواب، از تمام دستگاه‌های الکترونیکی مثل گوشی، تلویزیون، لپ‌تاپ و غیره دوری کنین تا توی خواب‌تون اختلالی وارد نشه.

یک سری وقت‌ها هست که ما به کمکی خارجی برای بهبود کیفیت زندگی خودمون نیاز داریم. درمورد خواب هم همین‌طوره؛ یعنی اگه می‌خواین خواب خودتون رو بهتر کنین ولی هر چی تلاش می‌کنین نمی‌تونین، نیازه که به یک روانشناس مراجعه کنین.

مشاوران بالینی موسسه آموزشی پرش، آماده کمک به شما در خصوص تمامی مسائلی که ممکنه مانع موفقیت‌تون بشه هستن. اگه می‌خواین از روانشناسان کمک بگیرین، شماره خودتون رو توی بخش ارتباط با مشاورین ما وارد کنین تا در اسرع وقت باهاتون تماس گرفته بشه.

خواب، یکی از مهم‌ترین نیازهای بشره. عدم توجه به این نیاز، می‌تونه باعث اختلال زندگی هر انسانی بشه.

به همین خاطر، داشتن اطلاعات درباره کمبود خواب و عوارض بی‌خوابی بر مغز اهمیت خیلی زیادی پیدا می‌کنه.
توی این مقاله سعی کردیم بهترین روش‌هایی که میتونین برای افزایش کیفیت خواب خودتون انجام بدین رو در اختیارتون قرار بدیم تا بتونین خواب خوبی داشته باشین و به سمت موفقیت با سرعت بیشتری حرکت کنین.