استقلال طلبی نوجوانان بخشی از سفر اونها از دوره کودکی به دوره جوانیه. این سفر چالشهایی رو برای نوجوانها و والدینشون به همراه داره که ما توی این مقاله میخوایم با جزئیات کامل به استقلال طلبی نوجوانان و توصیههایی به والدین بپردازیم. اگه فرزندی نوجوان دارین پیشنهاد میکنیم که حتماً تا آخر این مقاله از پرش همراه ما باشین.
استقلال طلبی نوجوانان
استقلال طلبی نوجوانان یکی از ویژگیهای طبیعیه دوران بلوغ اونهاست و درواقع نشان از سلامت و رشد شخصیتی و عاطفیه. نوجوانان برای اینکه به بزرگسالانی مسئولیتپذیر تبدیل بشن باید توی مواردی مثل تصمیمگیری، حل کردن مشکلات و شناخت خود و ارزشهاشون استقلال نسبی داشته باشن.
البته این استقلال به این معنی نیست که اونها رو رها کنین و هیچ حمایتی ازشون نکنین. استقلال طلبی نوجوانان باید در حدود اختیارات شما و با نظارت شما باشه. یعنی شما با وجود آزادی عملی که به فرزندتون میدین، روی کارها و تصمیماتش نظارت دارین. این آزادی عمل و استقلال هم با توجه به سن نوجوان، دختر یا پسر بودن، اعتماد به نفس و بلوغ فکری هر کسی متفاوته.
نشونههای استقلال طلبی در نوجوانان
نیاز به استقلال موردیه که در تمام انسانها وجود داره و نشونههای اون از دوره نوجوانی خودشون رو بروز میدن. میل به اینکه کارهاشون رو به تنهایی انجام بدن و همچنین خودشون تصمیم بگیرن و از دیگران فقط مشورت بگیرن باعث میشه تا نسبت به استقلال داشتن احساس نیاز کنن.
همونطور که در بالا هم اشاره کردیم استقلال طلبی در نوجوانان اونها رو مسئولیتپذیر میکنه و اینجوری راحتتر میتونن وارد جامعه بشن. اگه این نشونههارو در نوجوان خودتون دیدین بدونین که روحیه استقلال طلبی در حال شکلگیریه:
تمایل دارن کارها رو خودشون انجام بدن؛
به خودشون و تواناییهاشون باور بیشتری پیدا میکنن؛
نسبت به کارهایی که بهشون سپرده میشه احساس مسئولیت میکنن؛
با مسائلی که براشون پیش میاد به تنهایی مواجه میشن.
چالشهای استقلال طلبی در نوجوانان
این مرحلهای که نوجوانان در حال گذر از اون هستن هم برای خودشون و هم برای والدین گاهی اوقات خیلی سخت میشه ولی با مدیریت درست میشه راحتتر این مسیر رو طی کرد. والدین هنوز با دید اینکه او یک کودکه بهش نگاه میکنن مدام بهش گوشزد میکنن که چه کاری باید انجام بده و چه کاری رو نباید انجام بده ولی نوجوانشون اصلاً اینطوری فکر نمیکنه.
اون نظری خلاف نظر خونوادش داره و فکر میکنه که به تنهایی از عهده تمام کارها برمیاد و حتی نیاز به مشورت گرفتن رو هم احساس نمیکنه. اگه والدین نتونن این زمان رو مدیریت کنن یک شکاف بسیار زیادی بین خودشون و فرزندشون بوجود میاد.
استقلال طلبی در نوجوانان باعث میشه تا مسئولیتپذیر بشن و به مرحله جدیدی از زندگی قدم بذارن. اما باید توجه داشته باشین که این مسیر چالشهایی رو هم به همراه داره. در ادامه به چند مورد از چالشهایی که نوجوانان و همچنین والدین با اونها در ارتباط هستن اشاره میکنیم:
1. اختلاف نظر و تضاد بین نوجوان و والدین
از جمله چالشهایی که ممکنه با اون رو به رو بشین اختلاف نظر شدید بین شما و نوجوانتونه. این اختلاف توی اکثر موارد در مورد حد و مرزیه که شما براشون در نظر گرفتین. این حدود ممکنه از نظر نوجوان شما باعث محدود شدن استقلالی که او مد نظرشه باشه.
2. افزایش ریسک رفتارهای پرخطر نوجوان
متأسفانه بسیاری از نوجوانان در این دوران درگیر رفتارهای پرخطری مثل الکل، سیگار و خشونت میشن.
3. افت تحصیلی
یکی دیگه از مواردی که جزو چالشهای استقلال طلبی نوجوانان محسوب میشه اینه که دچار افت شدید تحصیلی میشن و عملکردشون در زمینه یادگیری خیلی کاهش پیدا میکنه.
4. افسردگی
همچنین احساس تنهایی، پوچی، بی ارادگی و افسردگی از جمله چالشهاییست که نوجوانان درگیرش هستن. افسردگی یکی از مشکلات نوجوانان توی دوران بلوغ است.
مزایای آزادی عمل در نوجوانان
خب تا اینجا متوجه شدین استقلال طلبی در نوجوانان یعنی چی، چه نشونههایی داره و چطور نوجوان و والدین رو به چالش میکشه. الان وقتشه بدونین که آزدی عمل در نوجوانان چه مزایایی داره.
1. مسئولیتپذیر میشن
نوجوانتون از اینکه میبینه شما در تصمیمگیریها از او هم نظر میپرسین احساس خوبی پیدا میکنه. همچنین مسئولیتهای جدیدی که به او سپرده میشه باعث میشه تا او تعهد رو یاد بگیره.
2. افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس در نوجوانان
شاید شما به عنوان پدر و مادر اینطوری فکر کنین که اگه فرزندتون مسیری که شما بهش میگین رو بره تا آخر عمر در امان میمونه و هیچ آسیبی بهش نمیرسه. قطعاً که تجربیات شما بسیار ارزشمند هستن ولی بذارین با یک مثال این مورد رو براتون واضح تر بگیم. فکر کنین فرزندتون قراره راه رفتن یاد بگیره ولی شما از ترس اینکه زانوهاش زخم نشه بهش اجازه نمیدین که راه بره.
بنظرتون اون کودک میتونست الان راه بره؟ قطعاً نه. شما هرچقدر هم از تجربیاتتون در مورد راه رفتن برای فرزندتون صحبت کنین و کتابهای زیادی در مورد روشهای راه رفتن براش بخونین، هیچ تأثیری توی راه رفتن او نداره. کودک شما زمانی راه رفتن رو یاد گرفت که زمین خورد ولی حضور شما کنارش باعث شد تا آسیب کمتری ببینه.
در مورد نوجوانتون هم همینطوره. او زمانی رشد میکنه که آزمون و خطا کنه و تجربه کنه. حضور و نظارت شما توی این دوره باعث میشه تا او بهای کمتری بابت این تجربهها پرداخت کنه. تجربه کردن اونها و اعتماد شما بهشون در مسائل باعث افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس در اونها میشه.
3. بهبود قدرت تصمیمگیری
نوجوانان چون میدونن مسئولیت عواقب تصمیمگیری با خودشونه و این استقلال و آزادی عمل رو دارن، با دقت بیشتری تصمیمگیری میکنن و خیلی سنجیده رفتار میکنن. آزادی عملی که شما بهشون میدین باعث میشه تا قبل از تصمیمگیریهاشون خوب فکر کنن.
راههای تقویت استقلال در نوجوانان
همونطور که گفتیم استقلال طلبی در نوجوانان یکی از نیازهای طبیعی اونهاست که بهشون کمک میکنه تا هویت، مسئولیت و مهارتهای خودشون رو پیدا کنن. والدین نقش مهمی در حمایت از استقلال طلبی نوجوانان دارن و باید با دقت و توجه با این موضوع برخورد کنن. ما در ادامه به بعضی از راههایی که والدین میتونن برای تقویت استقلال در نوجوانان انجام بدن اشاره میکنیم:
1. عشق و احترام
عشق و احترام شما به نوجوان باید بدون قید و شرط باشه. شما نباید از او انتظار داشته باشین که همیشه با شما موافق باشه یا دقیقاً همون کارهایی رو که شما میخواین انجام بده.
این رو هم بدونین که ابراز عشق همیشه با در آغوش کشیدن نیست، خیلی از نوجوانان از این نوع ابراز عشق استقبال چندانی نمیکنن در عوض میتونین:
به تفریحاتشون علاقه نشون بدین؛
به حرفاشون گوش بدین؛
برای حریم شخصیشون احترام قائل باشین.
2. احترام به احساس و نظر نوجوان
یکی از راههای تقویت استقلال طلبی در نوجوانان، اینه که به احساس و نظر اونها احترام بذارین. والدین باید با نوجوان خودشون صادقانه صحبت کنن و در مورد مسائلی که برای فرزندشون مهمه باهاش صحبت کنن. از انتقاد و مسخره کردن نوجوانتون پرهیز کنین و به او فرصت بدین که خودش رو بیان کنه. این کار باعث میشه که نوجوان اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنه و با شما رابطه بهتری داشته باشه.
3. تعیین قوانین مشخص
نوجوانان به دنبال استقلال هستن و گاهی اوقات ممکنه با قوانین خونه مخالفت کنن. اما اگه قوانین مناسبی وضع بشه میتونه به اونها کمک کنه تا مسئولیتپذیری، احترام و ارزشهای خانوادگی رو یاد بگیرن. شما با رعایت نکاتی که در ادامه بهشون اشاره میکنیم میتونین کاری کنین که نوجوانتون مجاب بشه که قوانین خونه رو رعایت کنه:
وقتی میخواین قوانین رو وضع کنین، از نوجوانتون هم نظرخواهی کنین. این کار باعث میشه تا برای پیروی از قوانین انگیزه داشته باشه؛
خیلی واضح و ساده قوانین وضع شده رو بیان کنین و بگین اگه رعایت نشه ممکنه چه محدودیتی در استقلال نوجوانتون بوجود بیاد؛
خب با توجه به اینکه نوجوانی یک بازه زمانی رو شامل میشه، مهمه که قوانینی که 1 سال پیش وضع کردین رو تغییر بدین. این تغییر به دلیل بلوغ فکری فرزندتون و پختگی در رفتارش میتونه باشه؛
در اجرای قونین انعطاف داشته باشین و اگه نوجوان به هر دلیلی قوانین رو رعایت نکرد با صبر و انعطافپذیری با او برخورد کنین. در انجام این قوانین جدیت داشته باشین ولی خشونت نه.
4. فرصت تمرین استقلال
نوجوانان نیاز دارن که استقلال رو تجربه کنن و تواناییهای خودشون رو در موقعیتهای مختلف آزمایش کنن. اما اصلاً به این معنی نیست که بدون کنترل والدین باشه. شما میتونین فرصتهای امنی رو برای تمرین استقلال نوجوان خودتون بدین فقط باید چندتا نکته رو رعایت کنین:
برای اینکه بتونن مدیریت زمان و حل مسئله رو تمرین کنن، اجازه بدین برنامه روزانهشون رو خودشون تنظیم کنن؛
وظایفی رو بهشون بسپارین و ازشون بخواین ظرف مدت معینی نتیجه رو به شما تحویل بدن؛
رابطه خوبی رو با نوجوانتون برقرار کنین. اینطوری با وجود استقلالی که داره میدونه حمایت شمارو داره و همیشه میتونه ازتون مشورت بگیره.
5. خود مراقبتی
شما والدین عزیز با استفاده از این موارد میتونین خود مراقبتی رو به نوجوانتون یادآوری کنین:
تغذیه سالم داشته باشه و فستفود رو به حداقل برسونه؛
ورزش رو جزو روتین روزانهاش کنه؛
خواب با کیفیت داشته باشه؛
مشاوره با روانشناس یا روانپزشک هیچ ایرادی نداره؛
مراقبه کنه و از این طریق بار منفی و انرژیهای بد رو تخلیه کنه و انرژی مثبت رو جایگزین کنه.
توصیههایی به والدین در مورد استقلال طلبی نوجوانان
با توجه به مواردی که بهشون اشاره کردیم متوجه شدین که این دوره پر چالشی هم برای شما و هم برای نوجوانتونه. ما در ادامه توصیههایی به شما والدین عزیز داریم تا این مسیر رو با چالش کمتری پشت سر بذارین.
1. واکنش شدید نشون ندین
نوجوانان در این دوره بسیار حساس هستن و ممکنه در برخورد با شما رفتار ناشایستی داشته باشن که در شأن شما نباشه. با صبر و انعطافپذیری باهاشون صحبت کنین و سعی کنین علت رو متوجه بشین. و برای حل مشکل با خودشون تعامل داشته باشین.
2. دوستانشون رو بشناسین
خیلی مهمه که افرادی که نوجوان شما باهاشون در تعامل و رفت و آمد هستش رو بشناسین. اجازه بدین دوستانش رو خونه بیاره تا شما بیشتر نسبت به اون افراد شناخت پیدا کنین. اگه نسبت به دوستش حس بدی دارین و یا نگران هستین، این مسئله رو با خودش در میون بذارین و بهش بگین که ازش چه انتظاراتی دارین.
3. به عقایدش احترام بذارین
ممکنه در مورد مسائلی نظری دقیقاً خلاف نظر شما رو داشته باشه. به نظراتش احترام بذارین و درکش کنین و ازش بخواین براتون بیشتر توضیح بده. باهاش صحبت کنین و اگه داره اشتباه میکنه با دلایل منطقی قانعش کنین و نه با باید و نباید!
4. اجازه بدین فضای خصوصی داشته باشن
به فضای خصوصی نوجوانتون احترام بذارین و بیاجازه سر وسایلش نرین یا اتاقش رو نگردین. شما باید به او این فضا رو بدین که با سبک خودش زندگی کنه و لباس بپوشه. و همیشه این نکته رو بهش یادآور بشین که احترام یک چیز دو طرفهست که هم او و هم شما باید رعایت کنین.
5. بهشون تلنگر بزنین
نوجوان شما با توجه به استقلالی که داره بیشتر از اینکه با شما باشه ساعتهای زیادی رو با دوستاش سپری میکنه پس خیلی مهمه که نکاتی رو خیلی واضح و روشن بهش بگین و در موردش باهاش صحبت کنین. او ممکنه در جمعهای ناسالمی قرار بگیره و باید از قبل بدونه که چطور باید از خودش محافظت کنه.
جمعبندی
استقلال طلبی نوجوانان یکی از مسائل مهم و پیچیدهایه که که خیلی از والدین باهاش روبرو میشن. استقلال طلبی در نوجوان به معنای تمایل او به داشتن آزادی عمل و تصمیمگیریه که یک بخش طبیعی از رشد و تکامل نوجوانه که به او کمک میکنه تا برای ورود به دوره بزرگسالی آماده بشه.
ما توی این مقاله سعی کردیم تا با اشاره به موضوعاتی در مورد استقلال طلبی و آزادی عملی که نوجوانان خواهان اون هستن و همچنین توصیههایی به والدین، باعث بشیم تا بعد از خوندن این مقاله چالش کمتری با نوجوانتون داشته باشین.
سوالات پرتکرار
برای اینکه ارتباط موثری با نوجوانان برقرار کنیم چه راهکارهایی وجود داره؟
مواردی مثل احترام متقابل، شناخت دوستان فرزندتون، انعطافپذیری در رفتار و احترام به فضای خصوصی اونها باعث میشه که بتونین باهاشون ارتباط خوبی بگیرین.
چه عواملی باعث میشه تا نوجوانان از ما استقلال بخوان؟