مشکلات نوجوانان توی دوره بلوغ یکی از مسائل مهمیه که تقریبا تمامی افراد اونها رو تجربه کردن.
مشکلات متعددی اعم از جسمی و روحی برای نوجوانان توی دوره بلوغ پیش میاد که گذر کردن از اونها نیازمند همراهی و مدارای خانواده، معلمها و دوستان اونها است.
هر نوجوانی خصوصیات رفتاری خاص به خودش رو داره، اما میشه گفت که تقریبا نشانهها و عوارض مشکلات نوجوانان توی دوره بلوغ، شبیه به همه.
تیم آموزشی پرش توی این مقاله سعی کرده تا برای شما از دلایل پیش اومدن این مشکلات و راه حلهای اون بگه. اگه شما هم احساس میکنین که خودتون یا فرزندانتون دچار این مشکلات شدن این نوشته رو تا آخر بخونین.
انواع مشکلات نوجوانان توی دوره بلوغ
نوجوانان توی دوره بلوغ با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم میکنن. این مشکلات میتونن جسمی،روحی و ذهنی باشه.
این مشکلات میتونن عوارض بدی داشته باشن؛ مثل کاهش یا افزایش ناگهانی وزن بدن، افت تحصیلی و ...
توی ادامه مقاله هر کدوم از این مشکلات رو به طور مفصل بیان میکنیم.
مشکلات جسمی
مشهودترین مشکلات نوجوانان توی دوران بلوغ، تغییراتی است که توی بدن اونها به وجود میاد.
این تغییرات ممکنه ابتدا برای نوجوانان خوشایند نباشه. مثل جوشها و آکنههایی که به خاطر تغییرات هورمونی به وجود میان.
این تغییرات به خاطر افزایش ترشح هورمونها توی بدن اتفاق میافتن. اولین تغییرات توی پسران افزایش موهای صورت و بدن و تغییر صدا است.
برای دختران هم افزایش حجم ماهیچهها و اندامها است. تغییرات دیگهای که دخترها توی این دوران میکنن شروع قاعدگیه. به طور میانگین اولین قاعدگی دختران توی سن ۱۵ رخ میده؛ اما امروزه سن پیش اومدن اولین قاعدگی پایین اومده و به ۱۲ تا ۱۳ سال رسیده است.
انواع مشکلات جسمی نوجوانان توی دوره بلوغ
انواع مشکلات جسمی نوجوانان توی دوره بلوغ شامل موارد زیر میشن:
اختلالات خوابی (بیخوابی)؛
آکنه و جوش؛
ضعف و ناتوانی جسمی؛
خستگی غیر معمول؛
تغییرات وزنی.
راههای درمانی مشکلات جسمی نوجوانان توی دوره بلوغ
مهمترین کمکی که والدین میتونن به نوجوانان توی این دوران بکنن بالا بردن آگاهی اونها نسبت به این تغییراته.
زمانی که نوجوانان این تغییرات رو بپذیرن و با اونها کنار بیان کمتر آسیب میبینن.
این تغییرات با بالا رفتن سن پایدارتر میشن. ولی برای اینکه این تغییرات جسمی عوارض و آسیبهای زیادی نذاره باید که نوجوانان احساس خوبی نسبت به بدن خودشون داشته باشن.
مشکلات روحی و روانی
شدیدترین مشکلات روحی و روانی توی دوران بلوغ برای نوجوانان پیش میاد. هورمونهایی که باعث ایجاد تغییرات ظاهری توی بدن و صورت نوجوانان میشه، باعث تغییرات روحی و احساسی هم میشه.
این دوره از زندگی نوجوانان بسیار حساسه و اگه به خوبی از اون گذر نکنن احتمال پیش اومدن مشکلات بیشتر توی دورههای بعدی زندگی افزایش پیدا میکنه.
آگاهی نوجوانان و والدین از این مشکلات باعث میشه که این دوره بهترین دوران زندگی یک نوجوان بشه.
توی ادامه مقاله هر کدوم از این مشکلات رو با هم بررسی میکنیم.
مشکلات افسردگی نوجوانان توی دوران بلوغ
یکی از سختترین مشکلاتی که برای نوجوانان توی دوران بلوغ پیش میاد افسردگیه.
والدین، معلمها و اطرافیان نوجوانان نباید توی این دوران اونها رو تنها بذارن.
برخی از نشونههای افسردگی نوجوانان توی دوران بلوغ شامل موارد زیر میشه:
حس پوچی؛
احساس بیارزش بودن؛
بیحوصلگی؛
کور شدن ذوق و علاقه؛
گریههای مداوم؛
حمامهای طولانی مدت؛
ترس از تنها شدن؛
پوسیدگی دندانها؛
ریزش مو؛
ضعف و شکستگی ناخن؛
مشکلات تمرکز و عدم توجه به اطراف؛
عصبی شدن؛
تغییرات مکرر خلق و خو.
استرس و اضطراب دوران بلوغ
یکی دیگه از شایعترین مشکلات دوران بلوغ، افزایش استرس و اضطرابهای اونهاست.
این اضطرابها ناشی از گذشتن از دوران کودکیه. نوجوانان به نسبت دوران کودکی احساس امنیت کمتری میکنن و فشار مسئولیتهای بیشتر رو روی شونههاشون سنگینی میکنه.
اگه این مشکلات نوجوانان توی دوران بلوغ برطرف نشه، ممکنه اونها دچار اشتباهات ناگواری بشن.
باید بهشون حق بدیم، اونها هنوز راه و رسم زندگی کردن رو یاد نگرفتن و این شمایین که به عنوان اطرافیانشون باید به اونها کمک کنین.
البته نباید از مسئولیت خود نوجوانان هم چشم پوشی کنیم. به هرحال نوجوانی مرحله قبل از بزرگسالیه و باید که احساسات مسئولیتپذیری تقویت بشه.
یک نوجوان مسئولیتپذیر هیچوقت برای رفع اضطرابهاش سراغ راههای اشتباه نمیره. بلکه با اونها روبهرو میشه و با کمک بقیه حلشون میکنه.
میل به تنهایی یکی از علائم نوجوانان توی دوران بلوغه. اگه قصد کمک به اونها رو دارین باید این نکته رو خوب یادتون باشه.
مشکلات اضطراب و استرس توی دوران بلوغ
مشکلات نوجوانان توی دوران بلوغ که ناشی از افزایش سطح اضطراب اونهاست، از جمله موارد زیر هستن:
میل به تنهایی؛
اجتماع گریزی؛
کاهش اعتماد به نفس؛
کاهش انگیزه؛
افزایش ترس و نرفتن سمت علایق؛
عصبی شدن؛
طولانی شدن دوران قاعدگی؛
تشویش و نگرانی فکری.
استرس و اظطراب دوران بلوغ اگه به خوبی حل نشه ممکنه توی دوران بعدی زندگی هم ادامه داشته باشه.
راههای درمان اضطراب توی دوران بلوغ
مراجعه به روانشناس و تراپیست توی این دوران برای نوجوانان توصیه میشه. معمولا خانوادهها هم همراه نوجوانان توی جلسات تراپی شرکت میکنن ولی گاهی بهتره که نوجوان با روان درمانگر به تنهایی صحبت کنن.
یکی از دلایلی که باعث میشه نوجوانان حرفهای اصلی توی دلشون رو به تراپیست بزنن، عدم قضاوت شدن از طرف اون و حس امنیتی است که کنار رواندرمانگر دارن.
اگه خانوادهها هم دست از نصیحت و قضاوت نوجوانان بردارن به کاهش اضطراب اونها توی این دوران حساس کمک کردن.
مشکلات هویتی نوجوانان توی دوران بلوغ
گفتیم که نوجوانان توی دوران بلوغ، حالات روحی ناپایداری دارن. این تغییرات روحی بخشیاش مربوط به تغییرات هورمونیه و بخشیاش هم مربوط به مشکلات هویتی.
اما مشکلات هویتی چیست؟
نوجوانان توی دوره بلوغ تازه از دوران کودکی خارج شدن ولی هنوز به مرحله بزرگسالی نرسیدن. خیلی از مشکلات روحی و روانی اونها ناشی از همین عدم درک درست از دورانی است که توی اون زندگی میکنن.
نوجوانان باید این دوران رو به عنوان یک دوره مستقل توی زندگی خودشون قبول کنن. دورهای که نه کودکن نه بزرگسال. باید که از دوره کودکی گذر کنن ولی هنوز نباید نگران مسئولیتهای سنگین زندگی باشن.
دوران نوجوانی، دوران یادگیریه، دوران تجربههای جدید. نوجوانان توی این دوران ممکنه سوالات عمیقی براشون پیش بیاد. از قبیل: هدف از زندگی چیه؟ از کجا آمدهام؟ آمدنم بهر چه بود؟
همه این سوالات، منطقی و به جا هستن. ولی دوران نوجوانی زمان پاسخ قطعی دادن به این سوالات نیست. توی این مقطع از زندگی باید با مفاهیم جدید زندگی آشنا شد.
راههای درمانی مشکلات هویتی توی دوران نوجوانی
راههای درمانی مختلفی برای مشکلات هویتی وجود داره. بهترین راهی که میتونم بهتون پیشنهاد کنم مطالعه آزاد و دیدن فیلمهای خوبه.
همچنین صحبت و پرسش از بزرگترها هم باعث میشه که بتونین جوابهای بهتری به سوالهای توی ذهنتون بدین.
این نکته رو هم همیشه توی ذهنتون داشته باشین: نوجوانی زمان نتیجهگیری نیست. توی این دوران باید به هر چیز شک کرد و تفکر انتقادی رو پرورش داد
مشکلات درسی توی دوران نوجوانی
یکی دیگه از مشکلات دوران بلوغ نوجوانان افت تحصیلیه. موردی که خانوادهها خیلی بابت اون نگرانن و اصلا دوست ندارن که فرزندانشون رو توی این موقعیت ببینن.
اما این انتظار نسبتا بی جایی است که خانوادهها دارن. اونها باید احتمال پیش اومدن این اتفاق رو توی دوران بلوغ فرزندانشون در نظر بگیرن و برای حل اون برنامه داشته باشن.
نوجوانان توی دوران بلوغ ممکنه که این مشکلات درسی براشون پیش بیاد:
افت تحصیلی؛
خودداری از درس خوندن؛
عدم تمایل به مدرسه رفتن؛
پرخاشگری و قلدری توی مدرسه؛
عدم تمرکز؛
اختلالات یادگیری.
راههای درمانی مشکلات درسی توی دوران بلوغ
مدارا و راه اومدن با نوجوانان توی این دوران بهترین کمکی است که میشه به اونها کرد. برای اینکه رفتار تند و پرخاشگرانه باعث میشه که اونها شما رو دشمن خودشون ببینن و کمتر به حرف شما گوش بدن.
یادتون باشه که نوجوانان توی این دوران بسیار آسیبپذیر هستن و بیشتر از نصیحت به همدردی نیاز دارن.
مشکلات اجتماعی نوجوانان توی دوران بلوغ
اوضاع تغییر کرده. رفتارها عوض شده. حالتهای روحی و جسمی دستخوش تغییر شدن. و همه این موارد روی روابط اجتماعی افراد تاثیر بسزایی میذاره.
علاوه بر پیدا کردن دوست همجنس، آشنا شدن با جنس مخالف هم توی این دوران پیش میاد.
با وجود وسایل ارتباط جمعی گسترده مثل گوشیها و گسترش فضای مجازی، ارتباط میان نوجوانان راحتتر از قبل شده.
البته این ارتباطات ممکنه خطرآفرین باشه ولی با آموزش به موقع این مشکلات قابل پیشگیری هستن. نوجوانها هنوز نمیتونن فرق بین درست و غلط رو خوب تشخیص بدن.
همچنین از اونجایی که پیدا کردن هویت مستقل یکی از خواستههای نوجوانانه، ممکنه که بخوان بیشتر زمان خودشون رو بیرون از خونه یا دور از خانواده سپری کنن. چونکه نمیخوان شبیه آدمهای اطرافشون بشن، به همین دلیل دنبال الگوهای جدید میگردن.
مواجه نوجوانان با دنیای بیرون از خونه باعث میشه که اونها دچار استرس و اضطراب بشن و نتونن خوب دوست پیدا کنن. پیدا نکردن دوست هم باعث میشه که اونها احساس خوبی نسبت به خودشون نداشته باشن.
اشتباهات نوجوانان و خانوادهها توی دوران بلوغ
نوجوانان توی دوران بلوغ ممکنه که به خاطر عدم درک و شناخت کافی از جامعه و شرایط زندگی دچار اشتباهات مهلکی بشن.
البته نباید از اشتباهات خانوادهها توی این دوران هم صرف نظر کرد. عدم آگاهی اونها از شرایط روحی نوجوانان به اشتباهات اونها دامن میزنه.
برای اینکه بشه از این دوران گذر کرد و دچار اشتباهات نشد اولین قدم درک متقابله.
برخی از اشتباهاتی که نوجوانان توی دوران بلوغ مرتکب میشن از جمله موارد زیره:
1. مصرف الکل و مواد مخدر
از رایجترین اشتباهات بین نوجوانان توی دوران بلوغ، مصرف الکل و مواد مخدره. گرایش نوجوانان به این قبیل موارد طبیعی و قابل درکه. حس کنجکاوی، تازگی، مشاهده انجام این کارها از طرف افراد سرشناس یا دوستان و آشنایان، از جمله مواردیه که باعث میشه نوجوانان به سمت مواد مخدر یا الکل سوق پیدا کنن.
2. خودآزاری و آسیب رساندن به دیگران
آسیب رساندن به خود یکی از اشتباهاتی است که نوجوانان توی دوران بلوغ انجام میدن. این کار ناشی از فشار روانی که روی اونها قرار داره.
نوجوانان توی دوران بلوغ شاهد عواطف و احساسات کمتری از طرف خانواده و اطرافیان هستن و به همین دلیل ممکنه این فکر براشون پیش بیاد که کسی دیگه اونها رو دوست نداره.
این فکرهای آزار دهنده خودشون رو به از راههای مختلفی نشون میدن. عدم توجه باعث میشه نوجوان میل به خودآزاری یا آسیب رسوندن به دیگران پیدا کنه.
ضربه زدن به دیوار، شکوندن وسایل، بریدن و زخمی کردن بدن خودشون و پرخاشگری به دیگران از جمله آسیبهایی است که نوجوانان توی دوران بلوغ به خودشون یا دیگران وارد میکنن. درسته که به مرور زمان نوجوانان عقلشون سر جاشون میاد و سمت این کارها نمیرن ولی باز هم پیشنهاد ما توی این مقطع، مراجعه به مشاور و رواندرمانگره.
3. اقدام به خودکشی
گاهی نوجوانان تنها قصد خودآزاری دارن. اما در بعضی مواقع این فکر شکل جدیتری به خودش میگیره و باعث میشه که نوجوانان اقدام به خودکشی کنن.
خودکشی راههای مختلفی داره که نوجوانان از اون استفاده میکنن. زدن رگ دستها که با بستن محل زخم به موقع خوب میشه؛ خوردن قرصهای روانگردان به مقدار زیاد که با مراجعه به پزشک و شستوشوی معده خطرش رفع میشه؛ و همینطور انجام کارهای خطرناک مثل پریدن از ارتفاع یا دویدن وسط اتوبان که این کار هم با اقدام به موقع قابل جبرانه.
متاسفانه کشور ما توی این زمینه آمار خوبی ثبت نکرده و هر ساله شاهد افزایش اقدامات خودکشی میان نوجوانان هستیم.
درک متقابل، گوش دادن به حرفهای اونها، مهم دونستن افکار و عقایدشون و محدود نساختن اونها باعث میشه که از این اتفاقات ناگوار جلوگیری بشه.
4. کمخوری و پرخوری
یک معضل اساسی که توی دوران بلوغ برای نوجوانان پیش میاد، اختلالات پرخوری و کمخوریه.
یک حقیقت تلخی وجود داره؛ توی سال ۲۰۱۵ سازمان جهانی بهداشت گزارش داد که ۳/۱ میلیون نوجوان جون خودشون رو به دلیل ابتلا به بیماریهای قابل پیشگیری از دست دادن.
مشکلات نوجوانان توی دوران بلوغ که ناشی از کمخوری یا پرخوریه شامل موارد زیر میشه:
کاهش اشتها یا پرخوری بیش از حد ناشی از استرس؛
کمخوری یا بدخوراکی به خاطر برنامه شلوغ درسی؛
رژیمهای نامناسب به دلیل نداشتن حس خوب نسبت به بدنشون؛
مصرف زیاد فست فود و غذاهای ناسالم به عنوان تفریح.
پرخوری و حس بد درباره وزن و بدن.
سرکشی، عدم عزت نفس، نداشتن حس خوب نسبت به خود، از جمله دلایلیه که باعث میشه که نوجوانان توی دوران بلوغ دچار پرخوری یا کمخوری عصبی بشن.
5. فرار از خانه و تجربه شب بیرون موندن از خانه
یکی از اشتباهاتی که ممکنه نوجوانان توی دوران بلوغ منجر بشن، فرار از خانه است.
بد نیست دوباره به حالات روحی و روانی نوجوانان اشاره کنیم.
اونها توی این دوره میل شدیدی به مستقل بودن دارن، احساس میکنن که علاقه اطرافیان نسبت به اونها کمتر شده و هنوز نمیتونن بین درست و غلط انتخاب مناسبی داشته باشن.
این اشتباه نوجوانان قابل پیشگیریه. اگه اونها توی اتاق خودشون احساس امنیت داشته باشن و فضای کافی برای تنها موندن داشته باشن دست به این کار نمیزنن.
جمعبندی
دوران بلوغ مقطعیه که نظم قدیم توی ذهن نوجوانان بهم ریخته و نظم جدید هنوز جایگزین نشده. توی این دوران حساس همراهی با اونها کوچکترین کمکیه که میشه بهشون کرد.
ما توی این مقاله از تحولات فکری و جسمی که برای نوجوانان پیش میاومد گفتیم.
همچنین سعی کردیم راهحلهایی کارآمدی برای مشکلات نوجوانان توی دوران بلوغ بیان کنیم.
درک متقابل، گذشت، خرج صبر و حوصله از جمله کارهاییه که باعث میشه این دوران حساس و پرتلاطم برای نوجوانان بهتر بگذره.
برای کسب مشاورههای بالینی و تحصیلی برای نوجوانان میتونین با مشاورین تیم آموزشی پرش تماس بگیرین.
سوالات پرتکرار
دوران بلوغ از چه سنی شروع میشه؟
معمولا دوران بلوغ برای دخترها و پسرها متفاوته. اما به طور معمول از ۱۳ سالگی به بعد تغییرات هورمونی نوجوانان شروع میشه.
اگه توی دوران بلوغ برای فرزندمون کم وقت بذاریم چی میشه؟