در طول روز درس بخونیم یا شب؟ احتمالاً شما هم این تجربه رو داشتین که با مطالعه در بعضی از ساعات شبانه‌روز، به بازخورد بهتر و بیشتری رسیده‌ باشین. فکر می‌کنین چطوری میشه بهترین زمان مطالعه در شبانه‌روز رو پیدا کرد؟ آیا این زمان برای افراد مختلف یکسانه؟ دانش‌آموزان زیادی به دنبال پیدا کردن بهترین زمان مطالعه هر درس در طول روز هستن؛ اما نمی‌دونن چطوری باید این ساعات رو پیدا کنن.

بر اساس نتایجی که از تحقیق روی موارد مختلف درباره این موضوع به دست اومده، اشخاص مختلف توی ساعات متفاوتی از روز بهره‌وری مناسب دارن. برای اینکه بتونیم به جواب این سوال که در طول روز درس بخونیم یا شب، دست پیدا کنیم، باید سبک‌های مطالعه و یادگیری رو بشناسیم.

پس برای تشخیص بهترین زمان مطالعه برای هر فرد، تا انتهای این مقاله همراه ما باشین.

قبل از دونستن جواب این سوال که "در طول روز درس بخونیم یا شب؟" بهتره بدونین دروس مختلف به روش‌های متفاوتی برای مطالعه نیاز دارن؛ یعنی روشی که برای خوندن درس ریاضی مورد استفاده قرار می‌گیره، به درد مطالعه درسی مثل ادبیات یا عربی نمی‌خوره.

با فرض بر اینکه از روش مطالعه مخصوص هر درس اطلاع دارین، اگه توی زمان مناسب برای درس خوندن اقدام کنین خیلی سریع همه چیز رو یاد می‌گیرین.

حالا این سوال وجود داره که چه زمان‌هایی در طول روز، مغز ما توانایی بالاتری برای مطالعه و یادگیری داره؟ چه زمانی ذهن فعال‌تره؟ در طول روز درس بخونیم یا شب؟

یکی از سوالای همیشگی دانش‌آموزان اینه که چه ساعتی از روز درس بخونیم؟ آیا درس خوندن در شب یا صبح خیلی زود بازدهی لازم رو داره؟ هیچ پاسخ قطعی برای این سوال وجود نداره چون مغز افراد با همدیگه متفاوته.

برای پاسخ به این سوال باید شواهد مختلفی رو بررسی کنیم. در واقع بهترین عملکرد ما زمانی حاصل میشه که مغز توی قوی‌ترین حالت ممکن باشه. این موضوع زمانی اتفاق میفته که تعادل هورمونی و عصبی در بدن برقرار باشه.

با این حال بعضی از ساعت‌های روز هستن که مغز عملکرد بهتری از خودش نشون میده که در ادامه این مقاله از گروه آموزشی پرش به شرح اون می‌پردازیم. پس با ما همراه باشین.

چه زمانی مغز بهترین عملکرد رو از خودش نشان میده؟ پاسخ قطعی برای این سوال وجود نداره. چون که مغز هر کسی متفاوته و به روش‌های مختلف کار می‌کنه. اما بعضی از شواهد علمی نشون میده که مغز بهترین عملکرد رو در صبح داره؛ احتمالاً به این دلیله که ما خواب خوبی داشتیم و مغزمون به خوبی استراحت کرده.

به عنوان مثال، کارهایی که نیاز به تفکر خلاق دارن اغلب در صبح نتیجه بهتری دارن؛ چون زمانی که به خوبی استراحت می‌کنیم، احتمال بیشتری وجود داره که به ایده‌های جدید برسیم.

اما کارهایی که نیاز به تفکر تحلیلی دارن، اغلب در بعدازظهر یا عصر بهتر انجام میشن. چون اون موقع زمان بیشتری برای فکر کردن داریم. البته، همه اینا فقط یک توصیه کلیه. شما در نهایت باید کاری رو انجام بدین که با اون راحت‌تر هستین. با این حال، روند کلی اینه که حافظه در صبح عملکرد بهتری داره.

بنابراین اگه می‌خواین از حافظه‌تون حداکثر استفاده رو ببرین، پس حتماً کارهای مربوط به حافظه‌تون رو صبح انجام بدین.

خیلی از دانش‌آموزان باورشون اینه که که مطالعه در شب به اونا کمک می‌کنه اطلاعات رو بهتر حفظ کنن. البته این بیشتر یک بهونه‌ست برای دانش‌آموزان شب امتحانی تا کم‌کاری خودشون رو توجیه کنن! اما آیا مطالعه در ساعت 3 صبح واقعا موثره؟ پاسخ به این سوال واقعا پیچیده‌ست.

شواهدی وجود داره که نشون میده مطالعه در شب می‌تونه به بهبود حافظه کمک کنه. بعضی از تحقیقات هم نشون داده که با کاهش ساعت خواب، تمرکز کاهش پیدا می‌کنه و نمی‌شه به خوبی درس یاد گرفت. پاسخ به این سوال به ظرفیت‌های افراد بستگی داره.

اگه شما فردی هستین که می‌تونین موقع مطالعه در شب به خوبی تمرکز کنین و اطلاعات رو حفظ کنین، پس حتماً این کار رو انجام بدین. در هر صورت، مطمئن بشین که خواب کافی دارین!

"در طول روز درس بخونیم یا شب؟"

همونطور که قبلا پاسخ دادیم، هیچ جواب واحدی برای بهترین یا بدترین زمان مطالعه برای دانش‌آموزان وجود نداره. با این حال بعضی از زمان‌ها هستن که برای بیشتر دانش‌آموزان بازدهی مناسبی ندارن. به طور مثال تحقیقات نشون داده که با افزایش و کاهش ترشح بعضی از هورمون‌ها در بامداد، عملکرد مغز تحت تاثیر قرار می‌گیره.

به همین دلیل معمولا توصیه میشه که از مطالعه کردن در شب پرهیز کنین. به این فکر کنین که چه زمانی بیشترین بازدهی رو دارین. اگه درگیری‌های زیادی در طول روز دارین، قطعا با خستگی زیاد نمی‌تونین در آخر شب درس بخونین.

در نهایت این خودتون هستین که باید با آزمون و خطا در مورد بهترین زمان مطالعاتی تصمیم بگیرین. بهتره به تجربه بقیه دوستاتون خیلی اعتماد نکنین. چون توانایی و ظرفیت مغز افراد با همدیگه متفاوته. پس به یاد داشته باشین که هیچ تایم واحد و مطلقی به عنوان بهترین زمان یادگیری وجود نداره.

همونطور که گفتیم این موضوع برای هر شخص و با توجه به شرایط و توانایی‌هایی که داره متفاوته. اما به‌طور کلی برای پاسخ به این سوال باید چندتا عامل مختلف رو بررسی کنیم؛ به عنوان مثال میزان انرژی در طول روز یا شب، نور، سطح هورمون‌ها در بدن، میزان یادگیری، عملکرد مغز و حافظه و غیره رو در طول 24 ساعت شبانه‌روز بررسی کنیم.

کنار هم قرار گرفتن تمام این عوامل، با توجه به سلیقه شخص می‌تونه به پیدا کردن بهترین زمان مطالعه برای هر فرد کمک کنه.

در ادامه مطالعه کردن در سه بازه زمانی صبح، ظهر و شب رو بررسی می‌کنیم:

اگه می‌خواین بدونین در طول روز درس بخونیم یا شب، بهتره بدونین تعداد زیادی از محققین باور دارن که مطالعه در صبح مفیدتر از ساعات دیگه روزه. دلیل این اتفاق رو هم میزان بیشتر انرژی در صبح می‌دونن. چون که صبح‌ها و در ساعات اولیه هر روز، میزان ترشح هورمون سروتونین بیشتر از ساعات دیگه روزه.

هورمون سروتونین همون هورمونیه که موجب شادی و نشاط میشه و می‌تونه به افزایش میزان یادگیری شما کمک کنه. در زمان غروب آفتاب هورمون ملاتونین ترشح میشه؛ ملاتونین همون هورمون خوابه که در زمان ترشح اون، جسم شما برای خوابیدن آماده میشه.

طبیعیه که زمان ترشح این هورمون موقعیت خوبی برای درس خوندن نباشه. کسایی که صبح‌ها رو برای درس خوندن انتخاب می‌کنن باور دارن که چون مغز انسان در طول شب به خوبی استراحت کرده، در ساعات ابتدایی روز آمادگی بیشتری داره و مطالب رو بهتر یاد می‌گیره.

اکثر محققین در مورد ساعت مطالعه در بعد‌از‌ظهر اتفاق نظر دارن و معتقدند زمان مناسبی برای مطالعه نیست؛ مخصوصاً بعد‌ از صرف نهار! اونا باور دارن که بعد از صرف نهار بدن سنگین شده و حجمی از خون بدن به سمت معده و روده منتقل میشه تا عملیات گوارش غذا انجام بشه.

بنابراین مغز ناخودآگاه آماده استراحت میشه و درس خوندن در این بازه زمانی رو به کاری سخت تبدیل می‌کنه! پس میشه به این صورت نتیجه گرفت که بهترین ساعت برای درس خوندن در بعد‌از‌ظهر حدود یک ساعت بعد از صرف نهاره.

افراد و محققینی که معتقدن شب بهترین زمان برای مطالعه‌ست باور دارن که استراحت بعد از مطالعه می‌تونه روی یادگیری تاثیر مثبت زیادی داشته باشه.

زمانی که بعد از درس خوندن به استراحت و خواب شبانه می‌پردازین علاوه بر استراحت کردن، این فرصت رو به ذهن میدین که مطالب مطالعه شده رو تجزیه و تحلیل کنه. به این ترتیب اطلاعات رو به خوبی پردازش کرده و اونا رو برای ذخیره‌سازی توی حافظه کوتاه مدت آماده می‌کنه.

به همین دلیل درس خوندن در شب‌های امتحان می‌تونه شما رو به نتایج نسبتاً خوبی برسونه؛ چون حافظه کوتاه مدت مطالب درسی رو برای شما موندگار می‌کنه. البته گروه دیگه‌ای از محققین معتقدن به این دلیل که در شب نور طبیعی خورشید به ‌طور مستقیم وجود نداره، مغز انسان تلاش می‌کنه که خودش رو هوشیار نگه داره.

تا اینجا متوجه شدیم با شناخت خودمون و شرایط موجود می‌تونیم بهترین ساعت برای درس خوندنمون رو پیدا کنیم. زمان طلوع آفتاب در صبح و یک ساعت بعد‌ از صرف نهار، ساعت‌های طلایی مطالعه در روز هستن؛ به این معنی که درس خوندن در این زمان‌‌ها بازخورد خوبی برای شما داره.

توجه داشته باشین زمان مطالعه یکی از نکات مهم برای رسیدن به موفقیته و در کنار اون باید به پارامترهای دیگه‌ای مثل روش‌های مطالعه درسی، مکان و شرایط محیطی برای درس خوندن هم بررسی بشه. پس اگه هنوزم می‌خواین بدونین در طول روز درس بخونیم یا شب، در ادامه با ما باشین.

همونطور که یکم قبل گفتیم صبح‌ها میزان ترشح هورمون سروتونین در بدن افراد بیشتر از ساعات دیگه روزه. از طرفی استراحت شب قبل و خواب به مقدار کافی، ذهن رو برای آموزش و یادگیری آماده می‌کنه؛ پس همه چیز دست به دست هم میده تا فرآیند یادگیری و آموزش بهتر انجام بشه. با توجه به این شرایط پیشنهاد میشه در زمان صبح مطالب رو مطالعه کنین.

"در طول روز درس بخونیم یا شب؟"

بعد از اینکه مرحله یادگیری رو در صبح به انجام رسوندین، باید زمانی رو برای مرور و انتقال اطلاعات به حافظه بلند مدت در نظر بگیرین. بهترین زمان مرور برای هر درس می‌تونه آخر شب باشه؛ چون که بعد از مرور به خواب شبانه می‌پردازین و این فرصت رو به مغز می‌دین که به تجزیه و تحلیل مطالب مطالعه شده بپردازه.

اگه به دنبال مطالعه با کیفیت و درس خوندن به طور موثر هستین، باید حتماً زمانی رو برای استراحت کردن در نظر داشته باشین. طبق تحقیقاتی که انجام شده، ذهن انسان حدود 60 دقیقه توانایی تمرکز روی یک موضوع رو داره. بعد از پایان این 60 دقیقه، یک استراحت کوتاه برای جسم و ذهنتون در نظر بگیرین.

می‌تونین از قانون استراحت هم استفاده کنین؛ قانون استراحت به این صورته که به ازای 50 دقیقه مطالعه اجازه دارین 10 دقیقه استراحت کنین.

خوراکی‌های خوشمزه می‌تونن توی هر شرایطی موثر واقع بشن! جدای از شوخی، تغذیه مناسب می‌تونه بر روی تمرکز و یادگیری افراد تاثیر زیادی داشته باشه. مثلا اگه بدن شما آب کافی دریافت نکنه، در طول روز نمی‌تونه شادابی و سرحالی لازم رو داشته باشه؛ یا اگه ویتامین D در بدن ما به اندازه کافی وجود نداشته باشه، شاید نتونیم شبا راحت و باکیفیت بخوابیم.

توی این مقاله با هم به این نتیجه رسیدیم که تعیین کردن بهترین زمان مطالعه برای هر فرد متفاوته. در واقع نمی‌شه یک ساعت مشخص رو برای مطالعه کردن به همه دانش‌آموزان پیشنهاد کرد. در واقع تعیین کردن بهترین ساعت برای درس خوندن بر اساس توانایی‌های فرد و شرایط شخصی اون انجام میشه.

همونطور که گفته شد مطالعه در روز به این دلیل مورد تاییده که بدن در سطح بالایی از انرژی قرار داره. درس خوندن در شب هم از این جهت قابل قبوله که بعد از مطالعه و در زمان خواب شبانه، این فرصت رو به ذهن می‌دیم که مطالب رو تجزیه و تحلیل کنه و بهتر توی حافظه کوتاه مدت ما جا بگیره. پیشنهاد می‌کنیم در طول روز مرحله یادگیری مباحث رو انجام بدین و در آخر شب به مرور اونا بپردازین.