اضطراب جدایی یک اختلاله که در برخی از کودکان از سنین کودکی به وجود میاد. حتی در صورت عدم درمان ممکنه تا سنین بزرگسالی هم با اون فرد همراه باشه. ما توی این مقاله قصد داریم تا شما رو با این اختلال و راهکارهای درمان اون آشنا کنیم. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشین.
اضطراب جدایی چیست؟
اضطراب جدایی یک نوع اضطراب روانیه که معمولا توی کودکان و نوجوانان بروز میکنه. این نوع اضطراب در واقع ناشی از ترس جدایی از فرد یا افرادیه که به اونها عادت کردن، به ویژه از والدین و افراد سرپرست.
اضطراب جدایی معمولا توی دوران پیشدبستانی و ابتدایی بروز میکنه، اما ممکنه در هر سنی اتفاق بیفته. علائم این نوع اضطراب شامل احساسات ترس، دلخوری، ناراحتی، گریه، بیاشتهایی و خواب غیرمنظم هستن. در بعضی موارد، این اضطراب میتونه باعث بروز مشکلات توی روابط اجتماعی و تحصیلی کودک بشه.
کنترل اضطراب جدایی توی کودکان معمولا با استفاده از ترکیب روشهای شناختی رفتاری و رواندرمانی انجام میشه. به عنوان مثال، مشاوره، آموزش مهارتهای مواجهه با ترس، فعالیتهای خلاقانه و مداوای دارویی توی بعضی موارد مورد استفاده قرار میگیره.
نشانههای اضطراب جدایی کودک توی خانه
نشانههای اضطراب جدایی کودک توی خانه ممکنه شامل موارد زیر باشه:
1- ناراحتی و گریه: کودکان ممکنه با گریه، ناراحتی و پرخاشگری به جدایی از والدینشون واکنش نشون بدن. این واکنشها زمانی اتفاق میافته که والدین برای اولین بار میخوان منزل رو ترک کنن.
2- عدم تمایل به بازی: کودکان با اضطراب جدایی ممکنه تمایل کمتری به بازی داشته باشن و به جای اون بیشتر به چسبیدن به والدین، غذا نخوردن و یا خواب نیمه شبی روی بالش خودشون علاقه نشون بدن.
3- تغییرات در رفتار: کودکان ممکنه رفتاری متفاوت از رفتار طبیعی خودشون نشون بدن. برای مثال، ممکنه بیشتر دوست داشته باشن تنها باشن و فرار کنن، یا برعکس، به شدت به دنبال تحت نظر قرار گرفتن باشن.
4- مشکل توی خواب: کودکان ممکنه با اضطراب جدایی، دچار مشکلات خواب بشن و به راحتی نتونن بخوابن و مدام از خواب بیدار بشن. همچنین، ممکنه که خواب اونها غیر طبیعی باشه که در نهایت منجر به پرخاشگری بشه.
5- عدم تمایل به رفتن به مدرسه یا مراکز مراقبت از کودکان: این کودکان ممکنه برای رفتن به مدرسه یا مراکز مراقبت از کودکان مقاومت کنن.
6- تغییرات توی تغذیه: کودکان با اضطراب جدایی ممکنه علاقهای به خوردن غذا نداشته باشن و به راحتی از غذا منصرف بشن. همچنین وزن اونها ممکنه کاهش بیابه.
7- توجه اضافی به والدین: کودکان با اضطراب جدایی ممکنه به شدت به والدین خودشون علاقهمند و نزدیکتر از اعضای دیگه خانواده باشن.
8- شب ادراری کودکان: کودکان با اضطراب جدایی ممکنه دچار شب ادراری بشن. توصیه میکنیم مقاله راهکارهای کنترل شب ادراری کودکان رو برای کنترل این موضوع مهم مطالعه کنین.
9- جویدن ناخن هم میتونه یکی از نشانههای بارز اضطراب جدایی توی کودکان باشه که توی مقالهای جداگانه به طور مفصل به توضیح راهکارهایی برای اون پرداختیم.
اگه شما به هر دلیلی مشکوک به وجود اضطراب جدایی توی کودک خودتون هستین، بهتره با پزشک یا مشاور روانشناسی صحبت کنین.
نشانههای اضطراب جدایی کودکان توی مدرسه
نشانههای اضطراب جدایی کودکان توی مدرسه ممکنه شامل موارد زیر باشه:
1- عدم تمایل به رفتن به مدرسه: بیشتر کودکانی که دچار اضطراب جدایی هستن، به دلیل ترس از جدا شدن از والدین خودشون، نمیخوان به مدرسه برن.
2- شکایت از درد شکم یا سر: کودکان ممکنه با شکایت از درد شکم یا سر، تلاش کنن تا از مدرسه فرار کنن. در واقع، این شکایات از نوع علائم جسمی هستن که ممکنه با عصبی بودن و نگرانی همراه باشه.
3- پرخاشگری: کودکان ممکنه به دلیل اضطراب جدایی، خودشون رو از بقیه دور کنن و پرخاشگری نشون بدن. این رفتار ممکنه به دلیل ناامنی و ترس از جداسازی از والدین باشه.
4- ناراحتی روانی: کودکانی که دچار اضطراب جدایی هستن، ممکنه دروس رو به خوبی یاد نگیرن و در رفتارشون تغییرات و ناراحتیهای زیادی رخ بده.
5- نارضایتی از مدرسه: اونها ممکنه از مدرسه رضایت نداشته باشن. بخصوص توی زمان جدا شدن از والدین، مثل سفرهای آموزشی یا اردو.
6- عدم تمایل به تعامل با همدانشآموزان: کودکان ممکنه توی کلاس، تمایل کمتری به تعامل با دیگران داشته باشن و به جای اون، تنها با خودشون بازی کنن.
7- اضطراب و ناراحتی پس از جدا شدن از خانه: کودکان ممکنه در مدرسه با تجربه اضطراب و ناراحتی روبرو بشن، به خصوص توی ابتدای سال تحصیلی و پس از تعطیلات طولانی که توی خانه با والدینشون بودن.
8- در بعضی مواقع ممکنه اضطراب جدایی توی کودکان خودش رو به صورت ترس از تاریکی نشون بده. برای مقابله با این مسئله تنها کافیه به مقاله غلبه بر ترس از تاریکی توی کودکان مراجعه کنین.
روشهای درمان و کنترل اضطراب جدایی توی کودکان
اضطراب جدایی، مشکل روانی شایعی است که توی کودکان و نوجوانان ممکنه به وجود بیاد. این اضطراب معمولا هنگامی رخ میده که یک کودک باید از پدر و مادر، خانه یا مراکز مراقبت از کودکان جدا بشه. درمان اضطراب جدایی به منظور حل مشکلات روانی و عوارض اون برای کودک اهمیت داره. در زیر چند روش درمانی برای اضطراب جدایی توی کودکان ذکر شده است:
۱- مشاوره روانشناختی: درمان اضطراب جدایی با مشاوره روانشناختی میتونه مفید باشه. درمانگر با صحبت کردن، شنیدن و فهمیدن احساسات کودک کمک میکنه تا بهتر درک کنه که چرا از جدا شدن اضطراب داره. همچنین، قالب بندی موضوعاتی مثل تفسیر رویاها، مدیریت خشم و تغییر رفتارهای منفی کودک نیز توی مشاوره روانشناختی انجام میشه.
۲- روش ارتباط پذیری داروین: این روش به منظور ایجاد ارتباط بین کودک و والدین به کار گرفته میشه. با استفاده از این روش، والدین به کودکان خودشون کمک میکنن تا احساساتشون رو بیان کنن و درک کنن که والدینشون همیشه کنارشون هستن.
۳- روش تصویرسازی ذهنی: این روش برای درمان اضطراب جدایی توی کودکان استفاده میشه. کودک با استفاده از نقاشی، فیلمها و داستانهای کودکانه، به سمت بهبود وضعیت خودش هدایت میشه.
۴- تقویت مهارتهای اجتماعی: تقویت مهارتهای اجتماعی کودک نیز ممکنه به درمان اضطراب جدایی توی کودکان کمک کنه.
اقدامات خانگی برای درمان اضطراب جدایی
اضطراب جدایی به عنوان یک نوع اضطراب روانی، نیاز به درمان داره. هر چند که بعضی اقدامات خانگی میتونه کمک کننده باشن، اما در صورت تجربه شدید این نوع اضطراب، بهتره با پزشک یا مشاور روانشناسی مشورت کنین.
1- حضور فراوان والدین: حضور فراوان والدین و افراد سرپرست، به کودک اطمینان میده و احساس امنیت و تعلق به خانواده رو توی اونها تقویت میکنه.
2- آموزش مهارتهای مواجهه با ترس: به کودکان آموزش داده میشه که چطور با ترس خودشون مقابله کنن؛ بهعنوان مثال، با استفاده از تصویرسازی، تمرین تنفس عمیق و مدیتیشن یا یوگا.
3- فعالیتهای خلاقانه: انجام فعالیتهای خلاقانه مثل نقاشی، رنگ آمیزی و ساخت کاردستی باعث تسکین اضطراب کودک شده و به اون کمک میکنه.
4- خود مراقبتی: مراقبت از بدن و روح، مثل تغذیه سالم، ورزش و خواب کافی، به کودکان کمک میکنه که با اضطراب بهتر مقابله کنن.
5- حفظ عادات مناسب: حفظ عادات مناسب و ترتیب توی زندگی خانوادگی، به کودک احساس امنیت میده و اون رو از ترس جدایی رها میکنه.
6- پشتیبانی از کودک توی محیط مدرسه: قبل از شروع تحصیلات، انجام گفتگو و برنامهریزی با معلم کلاس و مدیر مدرسه، بهترین راه برای پشتیبانی از کودک توی محیط مدرسه است.
چطور اضطراب جدایی کودک رو کاهش بدیم؟
اضطراب جدایی یکی از مشکلات رایج توی کودکانه و ممکنه به دلایل مختلفی مثل شروع به مدرسه، جدا شدن از والدین برای سفر و غیره ایجاد بشه. برای کنترل اضطراب جدایی در کودکان، میتونین از راهکارهای زیر استفاده کنین:
1- تدارک دیدن مناسب: قبل از جدا شدن از کودک، زمان کافی برای تدارک دیدن فراهم کنین. این کار به کودک کمک میکنه تا بتونه با شما خداحافظی کنه و برای جدایی آماده بشه.
2- محیط آشنا: اگه کودک باید به محیطی جدید بره، سعی کنین اون رو با این محیط آشنا کنین. به اون توضیح بدین که چه اتفاقاتی اونجا رخ میده و اون رو با افراد جدید محیط آشنا کنین.
3- ارائه امکانات راحتی: اطمینان بدین که کودک همه چیز مورد نیازش رو در اختیار داره. برای مثال، اگه کودک باید برای مدتی جدا بشه، مطمئن بشین که اسباب بازیهای اون رو به همراه داره و مواد غذایی و آب نوشیدنی کافی رو داره.
4- ارائه حمایت: قبل از جدا شدن از کودک، به اون نشون بدین که شما همیشه اون رو حمایت خواهید کرد و اون توی هر زمان میتونه با شما تماس بگیره.
5- استفاده از راهکارهای دیگه: در صورت لزوم، میتونین از راهکارهای دیگه مثل مشاوره یا روشهای تحریکی انجام شده توسط متخصصین اطلاعاتی و روانشناسی استفاده کنین.
با توجه به این که هر کودک موقعیت خاص خودش رو داره، ممکنه نیاز به راهکارهای دیگه باشه. بهتره با مشاوره یک پزشک یا روانشناس، راهکارهای مناسب برای کودک خودتون رو پیدا کنین.
چطور به نوزادان و کودکان مبتلا به اضطراب جدایی کمک کنیم؟
اضطراب جدایی یکی از مشکلات رایج توی نوزادان و کودکانه. برای کمک به اونها، شما میتونین از راهکارهای زیر استفاده کنین:
1- تقویت اعتماد به نفس: با فراهم کردن محیط آرام و پایدار، به کودک اعتماد به نفس بدین تا بتونه این مشکل رو از بین ببره.
2- فراهم کردن حمایت: به کودک خودتون نشون بدین که همواره حمایت و پشتیبانی شما در دسترسه و قابل اعتماد است.
3- تسهیل فرآیند جدایی: با تدارک دیدن مناسب و آماده سازی کودک برای جدایی، این فرآیند برای کودکان آسون تر خواهد بود.
4- محافظت و حفاظت از گذشته: بعضی از کودکان ممکنه از گذشته خودشون به دلایلی ناراحت باشن. به همین دلیل، باید از اونها محافظت کرد و به اونها نشون داد که گذشته تاثیری روی حال شخصیتی اونها نمیذاره.
5- استفاده از روشهای خودآرامش: بعضی از روشهای خودآرامشی مثل تکنیکهای تنفسی، مدیتیشن و یوگا میتونه به کودکان کمک کنه تا با اضطراب خودشون مقابله کنن.
6- حرکت و فعالیت: در صورت امکان، کودک خودتون رو به فعالیتهای خلاقانه مثل نقاشی، ساختن خودکار، سرگرمی با سفره خوری و ... معرفی کنین. این کار میتونه به کاهش اضطراب کودک کمک کنه.
آیا هر اضطرابی توی کودکان اضطراب جدایی است؟
خیر، هر اضطرابی توی کودکان به اضطراب جدایی مرتبط نیست. هر چند اضطراب جدایی یکی از رایجترین نوع اضطراب توی کودکانه و ممکنه توی خیلی از موارد با انواع اضطرابهای دیگه و علائم نشانههای شبیه به همراه باشه.
به هر حال، اضطراب توی کودکان میتونه به دلایل مختلفی از جمله شرایط خانوادگی، محیط زندگی، تغذیه، نگرانیهای مدرسه یا مسائل اجتماعی دیگه و روانشناختی رخ بده. پس، برای تشخیص درست نوع اضطراب کودک، بهتره با پزشک یا متخصص روانشناسی مشورت کنین.
علل ایجاد اضطراب جدایی توی کودکان
اضطراب جدایی توی کودکان ممکنه به دلیل عوامل مختلفی ایجاد بشه. بعضی از این عوامل عبارتند از:
1- تغییرات محیطی: انتقال به خانه جدید، ورود به مدرسه یا مهدکودک جدید، جدایی از والدین در روز اول مدرسه
2- تجربه بد: تجربهی اعتیاد توی خانواده، نزاع و جدایی توی خانواده، فوت یکی از اعضای خانواده
3- نگرانیهای کودک: نگرانی از جدایی از والدین، ترس از لکنت صدا، ترس از اشخاص ناشناس
6- عوامل خانوادگی: روابط خانوادگی نامناسب، نبود پشتیبانی خانوادگی، نارضایتی والدین از یکدیگر
7- عوامل جامعه: دیدن فیلمهای ترسناک، محیط شهری بیش از حد پر شلوغی و هراسآور
جمعبندی
توی این مقاله، کنترل اضطراب جدایی توی کودکان رو بررسی کردیم و نشانههای اضطراب توی اونها رو به شما گفتیم و دیدیم که کودکان توی موارد مختلفی مثل رفتن به مدرسه و ... ممکنه دچار اضطراب جدایی بشن. این موضوع دلایلی داره که بعضی از آنها را در این مقاله عنوان کردیم، از جمله این دلایل میتوانیم به تغییرات محیطی، عوامل خانوادگی، تجربههای بد و ... اشاره کنیم.
سوالات پرتکرار
درمان اضطراب جدایی توی کودکان چیست؟
برای درمان این اختلال، معمولا از روشهای مختلفی استفاده میشه. به عنوان مثال، روشهای شناختی-رفتاری میتونه مفید باشه. با استفاده از این روشها، کودکان میتونن بیاموزن که چطور با ترس و نگرانی خودشون توی مواجهه با جدایی از فرد نزدیکشون، مقابله کنن. همچنین، مشاوره خانواده میتونه توی این زمینه مفید باشه تا اعضای خانواده بتونن با هم در مورد این موضوع صحبت کنن و راهحلهایی برای حمایت از کودک پیدا کنن.