تکنیک‌های مدیریت زمان برای درس خواندن

خیلی از دانش‌آموزان به دلیل ساعت زیاد کلاس‌های درسی و مدت زمانی که در مدرسه و کلاس‌های فوق برنامه صرف می‌کنن، نمی‌تونن به کارهای مهم دیگه‌شون رسیدگی کنن. مطالعه، حل تمرین، مرور درسی و آمادگی برای امتحانات از کارهای مهمی هستن که باید در برنامه درسی هر دانش‌آموزی باشن. با توجه به این شرایط، برای این که دانش‌آموزان بتونن تعادلی رو بین کارهای مدرسه و سایر کارهای شخصی‌شون ایجاد کنن، باید به دنبال یادگیری مهارت مدیریت زمان برای درس خواندن باشن. این مهارت، راه حلیه که می‌تونه در این مسیر همراهشون باشه و خیالشون رو از بابت درس‌ها و امتحانات راحت کنه.

اگه شما هم می‌خواین درس‌هاتون رو با تمرکز بیشتر و بدون استرس بخونین، توصیه می‌کنیم حتما این مهارت رو یاد بگیرین. مطمئن باشین که با به کار بردن تکنیک مدیریت زمان، علاوه بر این که می‌تونین برنامه روزانه‌تون رو به بازه‌های مشخصی تقسیم کرده و کارهای کم اهمیت رو حذف کنین، بلکه این فرصت رو هم دارین که به سایر کارهای شخصی‌تون برسین و مدت زمانی رو به دور از استرس و فشارهای درسی بگذرونین؛ اینطوری می‌تونین با انرژی و ذهنی باز دوباره درس بخونین و مطالب رو مرور کنین.

به طور کلی میشه گفت که اگه مدیریت زمان رو درست انجام بدین، هم بازدهی درس خوندنتون بیشتر میشه، هم استرس کمتری رو تجربه می‌کنین. این مهارتیه که خیلی از دانش‌آموزان موفق بهش تسلط دارن و توی روند خوندنشون خیلی بهشون کمک کرده.

البته اگه درگیر روزمرگی‌هاتون هستین و فرصت نمی‌کنین این مقاله رو به طور کامل بخونین، پادکست زیر رو گوش کنین و همراه رادیو پادکست پرش باشین❤🎧🔊

اجرای تکنیک‌های مدیریت زمان در مطالعه که شاید خیلی هم ساده به نظر برسه، روند تلاش‌های شما رو به سمت رسیدن به اهداف تحصیلی هدایت می‌کنه و باعث میشه که به داشتن برنامه‌ریزی عادت کنین؛ به این ترتیب چند سال بعد در روزهای قبل از کنکور، درس خواندن به سبک کنکوری هم برای شما خیلی عجیب و سخت نخواهد بود.

راه‌های مدیریت زمان برای درس خواندن

برای این که بتونین از زمانتون نهایت استفاده رو ببرین، باید بدونین که برنامه ریزی و تقسیم بندی زمان، مهم‌ترین کاریه که باید انجام بدین. یعنی نمی‌تونین بی‌برنامه پیش برین و این انتظار رو داشته باشین که به همه اهدافتون برسین. یکی از موثرترین روش‌ها اینه که زمانتون رو به چند بازه مشخص تقسیم کنین و برای هر بازه، یک سری هدف در نظر بگیرین. این کار بهتون کمک می‌کنه که اهداف کوتاه مدت و بلند مدتتون رو بدونین و برای رسیدن به هر کدومشون تمام تلاش و تمرکزتون رو به کار بگیرین.

طراحی تقویم ترمی برای مدیریت زمان مطالعه

همونطور که از اسمش پیداست، این نوع برنامه‌ریزی درسی در طول ترم شکل می‌گیره. با استفاده از تقویم ترمی می‌تونین برنامه‌ریزی درسی بهتری برای درس خوندن و انجام سایر وظایفتون داشته باشین و طبق یک زمان‌بندی مشخصی پیش برین. برای تهیه تقویم ترمی بهتره که قبل از شروع هر ترم، برای درس خوندنتون اهدافی رو تعیین کنین.

این اهداف می‌تونه مواردی مثل مطالعه درس‌ها، انجام تکالیف درسی، مرور، آمادگی برای امتحانات و حتی استراحت و تفریح باشه. همچنین، بسته‌های معلم خصوصی پرش هم می‌تونن به شما کمک کنن تا در کنار داشتن برنامه‌ریزی و زمان‌بندی بتونین برای درس خواندن خودتون اهدافی رو تعیین کنین.

با داشتن تقویم ترمی و استفاده از این بسته‌ها، می‌تونین همه اهدافتون رو مدیریت کنین. فعالیت‌هایی که در تقویم ترمی انجام میشن، معمولا در موارد زیر خلاصه میشن:

برنامه‌ریزی هفتگی و تعیین اهداف مطالعه

برای تنظیم این نوع از برنامه ریزی درسی هم باید قبل از شروع هفته، همه فعالیت‌هایی که باید انجام بدین رو لیست کنین. بعدش با توجه به برنامه کلاسی هفتگی‌تون، زمان مشخصی رو برای مطالعه هر درس و حل تمرین در نظر بگیرین. پیشنهاد میشه که روزهای پایانی هفته رو برای جبران کارهایی که در طول هفته فرصت انجامشون رو نداشتین، خالی بذارین. به طور کلی، موقع تنظیم برنامه هفتگی برای مدیریت زمان درس خواندن، باید نکات زیر رو در نظر داشته باشین:

برنامه روزانه مطالعه با تمرکز بر مدیریت زمان

همونطور که گفته شد برای این که بتونین تیک رسیدن به اهداف رو بزنیم، باید زمانمون رو به بازه‌های کوچیکتر تقسیم کنیم. اینطوری راحت‌تر می‌تونیم به اهدافمون برسیم و برای مطالعه درس‌ها و انجام بقیه کارها استرسی نداشته باشیم. به همین دلیل، اول با برنامه ترمی شروع می‌کنیم، بعد برنامه ریزی هفتگی رو آماده می‌کنیم و در نهایت با داشتن یک برنامه ریزی روزانه، قدم‌به‌قدم به اهداف درسیمون نزدیک‌تر میشیم. این کار باعث میشه که نمرات بهتری رو به دست بیاریم و کم کم مشکلات درسی جبران بشه.

خیلی مهمه که بدونیم هر روز سر کلاس درس قراره روی چه مباحثی کار بشه و بعد از اون باید برای چه درسی تمرین حل بشه. یکی از مهارت‌های اصلی که در برنامه روزانه باید بهش اهمیت بدیم، خوندن همون درس در همون روزه. به عنوان مثال فرض کنین که امروز توی کلاس ریاضی مبحث معادله درجه یک رو یاد گرفتین؛ اگه همون روز بعدازظهر فقط نیم ساعت وقت بذارین و تمرین‌های اون درس رو مرور کنین، مطالب خیلی بهتر توی ذهنتون تثبیت میشن.

این کار باعث میشه که اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت منتقل بشه و با آمادگی بیشتری برای جلسه بعدی کلاس حاضر بشین. شاید در روزهای اول کمی سخت باشه، اما به مرور زمان تاثیرات اون رو در تقویت قدرت حافظه خودتون احساس خواهید کرد.

برای این که بتونین برنامه روزانه مفیدی داشته باشین و زمانتون رو به بهترین شکل ممکن مدیریت کنین باید به نکات زیر توجه کنین:

تکنیک مدیریت انرژی در درس خواندن

برای شروع هر کاری در ابتدا باید انرژی انجام اون کار رو داشته باشین. حتما برای شما هم پیش اومده که حس و حال درس خواندن نداشته باشین و هر چقدر هم تلاش می‌کنین، کمتر یاد می‌گیرین. یکی از اصلی‌ترین دلایل این اتفاق، بی‌انرژی بودنه. برای اینکه بتونین بهترین نتیجه رو از درس خواندن بگیرین، باید زمانی به سراغ اون برین که انرژی لازم رو دارین.

مدیریت انرژی موضوع مهمیه که معمولا دانش‌آموزان اون رو نادیده می‌گیرن. مدیریت انرژی برای درس خواندن، یعنی بدونیم که توی کدوم ساعت از روز انرژی بیشتری داریم و بر اساس اون، برای مطالعه دروس مختلف برنامه ریزی کنیم.

واقعیت اینه که همه ما در طول روز سطح انرژی ثابتی نداریم. بعضی‌ها صبح‌ها انرژی بیشتری برای درس خواندن دارن و ترجیح میدن که شب‌ها رو به استراحت و تفریح بگذرونن. از طرفی هم بعضی‌ها شب‌ها پرانرژی هستن و در طول روز احساس کسلی و بی‌حالی دارن. هر شخصی با بررسی حالاتش در طول شبانه روز می‌تونه بفهمه که چه زمانی از روز بهتره که درس بخونه.

اگه جزو افرادی هستین که معمولا احساس بی‌انرژی بودن و کسل بودن دارین، بهتره که به دنبال علت و ریشه این موضوع باشین و در اسرع وقت مشکل رو برطرف کنین. بی‌انرژی بودن در طولانی مدت می‌تونه نشون دهنده  مشکلات روحی یا جسمی مختلف در انسان باشه.

به طور طبیعی همه ما گاهی اوقات انرژی بیشتری برای انجام کارهای مختلفی داریم و گاهی اوقات سطح انرژیمون پایین میاد و نمی‌تونیم کارهامون رو انجام بدیم؛ بنابراین قبل از مدیریت زمان برای درس خواندن، حواستون به انرژی‌تون باشه. حالا که تکنیک مدیریت انرژی رو یاد گرفتین، در ادامه بهتون میگیم که چطوری مدیریت زمان حرفه‌ای برای درس خواندن داشته باشین.

راهکارهایی برای مدیریت زمان در درس خواندن

دانش‌آموزانی که بلد هستن چطور زمان مطالعه رو با سایر کارها مثل تفریح، استراحت یا حتی کلاس‌های آموزشی هماهنگ کنن، معمولا در اجرای روش‌های درست مطالعه و برنامه‌ریزی درسی موفق‌تر از هم‌کلاسی‌هاشون عمل می‌کنن. به خاطر اینکه زمانشون رو درست مدیریت می‌کنن، استرس کمتری دارن و با تمرکز بیشتری درس‌هاشون رو می‌خونن.

اگه شما هم می‌خواین با تکنیک مدیریت زمان آشنا بشین تا بتونین درس‌هاتون رو با جزئیات کامل و مفهومی یاد بگیرین، توصیه می‌کنیم که حتما در ادامه با ما همراه باشین.

اولویت‌بندی کردن وظایف

اولویت‌بندی کردن وظایف، اولین تکنیکی هست که می‌تونیم برای مدیریت زمان مطالعه استفاده کنیم. با توجه به این که دانش‌آموزان به دلیل حضور در کلاس‌های درسی و حتی کلاس‌های فوق برنامه بعد از رسیدن به خونه، یا خیلی خسته هستن یا به اندازه کافی زمان برای انجام همه کارها رو ندارن. به همین دلیل خیلی مهمه که بتونین وظایفتون رو اولویت‌بندی کنین و اون‌ها رو به ترتیب انجام بدین. تجربه ثابت کرده که بهتره اول از همه سراغ درس‌های سخت‌تر برین و بعد از اون برای خواندن درس‌های ساده‌تر دست به کار بشین.

مشخص کردن فضایی خاص برای مطالعه

اگه عادت کردین که روی تختخواب بشینین و درس بخونین، باید بدونین که یک عادت بد براتون به یک روال تبدیل شده. تختخواب شما باید جای خواب و استراحت باشه، نه جایی برای درس خوندن. پس جای مناسبی رو برای مطالعه و حل تمرینات درسی انتخاب کنین. مکان مناسب برای مطالعه جاییه که خیلی شلوغ نیست و سروصدای اذیت‌کننده‌ای وجود نداره.

استفاده از منابع مفید

با بالا رفتن پایه تحصیلی نکات موجود در کتاب‌های درسی بیشتر و بیشتر میشن؛ شما دانش‌آموزان برای این که بتونین مباحث هر پایه رو با جزئیات دقیق یاد بگیرین، بهتره که از کتاب‌های کمک درسی استفاده کنین. گاهی استفاده از معلم خصوصی یا ویدیوهای آموزشی آنلاین به جای کتاب کمک درسی، می‌تونه راه مناسبی برای بهبود عملکرد تحصیلی باشه.

این موضوع در دوران کنکور بیشتر از هر زمان دیگه‌ای احساس میشه؛ داشتن برنامه‌ریزی کنکور و استفاده از منابع کمک آموزشی معتبر، علاوه بر این که می‌تونه آمادگی‌تون رو چند برابر کنه، بلکه باعث میشه که بهترین عملکرد رو در کنکور داشته باشین.

تنظیم برنامه منعطف و قابل اجرا

برنامه‌ریزی شما چه روزانه باشه و چه هفتگی و ترمی، باید با توجه به موقعیت‌های مختلف انعطاف‌پذیر باشه. یک مهمان سرزده، بیماری یا هر عامل اضطراری دیگه، نباید نظم برنامه‌ریزی درسیتون رو بهم بزنه. برای اینکه بتونین بهترین عملکرد رو در اینجور موقعیت‌ها داشته باشین، بهتره که توی برنامه‌تون مدت زمانی رو برای جبران در نظر بگیرین.

با این کار، حتی اگه یک بخشی از برنامه‌تون عقب افتاد، می‌تونین خیلی راحت و بدون استرس، اون بخش رو سرفرصت جبران کنین و با آرامش به کارهای درسی و شخصی‌تون رسیدگی کنین.

جلوگیری از وسواس برای مدیریت زمان در مطالعه

اگر دوست دارین با برنامه پیش برین، باید سرعت درس خوندنتون رو افزایش بدین و وسواس مطالعه رو کنار بذارین. خط به خط کتاب درسی رو حفظ نکنین؛ شما باید تمام تلاش و تمرکزتون رو به کار بگیرین تا همه چیز رو مفهومی و عمیق یاد بگیرین. این نکته رو به خاطر بسپارین که یادگیری عمیق درس‌ها زمانی اتفاق میفته که مرور شما ادامه‌دار باشه.

اینطوری دیگه خیالتون راحته که مطالب خیلی بهتر توی ذهنتون می‌مونن. رعایت این مورد علی‌الخصوص در دوران کنکور خیلی مهمه؛ چون در آزمون‌های تستی، هم سرعت مهمه و هم تسلط روی مباحث درسی آزمون. پس وسواس در مطالعه رو کنار بذارین و درس‌هاتون رو مرتبا مرور کنین تا کم کم سرعت مطالعاتی‌تون روز به روز بیشتر بشه.

ورزش، تغذیه سالم و خواب کافی

این سه مورد پایه‌های اصلی برای سرحال بودن و جلوگیری از افسردگی هستن. با ورزش کردن و حتی یک پیاده‌روی کوتاه روزانه، حالت خواب‌آلودگی از شما دور میشه و خستگی هنگام مطالعه‌تون از بین میره. وقتی به اندازه کافی بخوابین و رژیم غذایی سالم داشته باشین، نه‌تنها در مدیریت زمان برای درس خواندن تاثیرگذاره، بلکه یک عادت مفید برای داشتن زندگی سالمه.

زمانی که یک برنامه‌ریزی درسی منظم و کارآمدی داشته باشین، به مرور زمان ساعت خواب و بیدار شدنتون هم منظم میشه و می‌تونین از زمانتون بهترین بهره‌وری رو داشته باشین. فراموش نکنین که برای داشتن یک خواب خوب، بهتره شب‌ها با شکم سبک بخوابین. مغز انسان در ساعات اولیه صبح، کارایی بهتری برای یادگیری داره؛ پس اگه شب‌ها یکم زودتر بخوابین تا بتونین بخشی از زمان صبح‌ها رو به درس خواندن اختصاص بدین.

آشنایی با بهترین روش‌های مدیریت زمان برای دانش‌آموزان

برای این که بتونین در همه درس‌ها نمره 20 بگیرین، لازمه که از تکنیک‌های مدیریت زمان برای درس خواندن استفاده کنین؛ چون زمان محدوده و کارها زیاد! مدیریت زمان این فرصت رو در اختیار شما قرار میده که از روز و زمانتون بهترین بهره‌روی رو داشته باشین، وظایفتون رو درست و به موقع انجام بدین و کارهای روزانه‌تون رو براساس میزان اهمیت اولویت‌بندی کنین.

مدیریت زمان، مهارتیه که به اطلاعات و تمرین نیاز داره تا به نتیجه برسه. فراموش نکنین که با مدیریت درستِ زمان می‌تونین بین کار و زندگی‌تون تعادل برقرار کنین. در این مقاله چند تکنیک مهم برای مدیریت زمان رو مورد بررسی قرار دادیم. با دونستن و به کار بردن این موارد می‌تونین بازدهی‌تون رو موقع درس خواندن افزایش بدین.

آشنایی با قانون 80/20 یا اصل پارتو

قانون 80/20 یا اصل پارتو یک روش معروفه که توسط اقتصاددان ایتالیایی به اسم ویلفردو پارتو پایه‌گذاری شد. طبق این قانون، حدود 80% نتایجی که می‌گیرین، فقط با انجام 20% از کارهاتون به دست میاد. یعنی قرار نیست که همه کارها رو با یک میزان انرژی انجام بدین. کافیه اون بخشی کوچیکی از کارها که تاثیر بیشتری دارن رو پیدا کنین و تمرکزتون رو بذارین روی انجام اون‌ها. هدف اصلی قانون 80/20 اینه که بتونین کارهاتون رو براساس اهمیتشون اولویت‌بندی کنین.

قانون پارتو چطوری کار می‌کنه؟

مهم‌ترین مشکلاتتون رو بنویسین؛ به عنوان مثال نمرات خوبی رو امتحانات پایان ترم کسب نکردین. به نظر شما دلیل کسب نمرات پایین چه دلایلی می‌تونه داشته باشه؟ درس نخواندن، بیماری، اختلافات خانوادگی، اختلالات روانی، افسردگی و... از جمله مواردی هستن که می‌تونن از دلایل مهمی باشن. برای هر مشکلی یک امتیاز در نظر بگیرین و به مسائل مهم اعداد بالاتری اختصاص بدین. حالا مشکلات مشابه رو در یک گروه قرار بدین و امتیازات اون‌ها رو با هم جمع کنین. کدوم گروه عدد بالاتری داره؟ این موضوع دقیقا همون مشکلیه که باید رفع بشه و روی اون زمان بیشتری بذارین.

تکنیک پومودورو؛ معجزه مدیریت زمان

تکنیک پومودورو، یکی از ساده‌ترین و کاربردی‌ترین روش‌های مدیریت زمانه که از سال 1992 مطرح شده. چرا اسمش پومودوروئه؟! Pomodoro در زبان ایتالیایی به معنی گوجه فرنگیه. خالق این روش (فرانچسکو چیریلو) از تایمری به شکل گوجه برای مدیریت زمان استفاده می‌کرد. نهایتا با کلی آزمون و خطای به این نتیجه رسید که بیشترین بهره‌وری در بازه‌های مطالعاتی 30 دقیقه‌ای به وجود میاد.

برای استفاده از تکنیک پومودورو باید مراحل زیر رو انجام بدین:

مدیریت زمان با ماتریس آیزنهاور

قبل از اینکه دوایت آیزنهاور در سال 1953 رئیس جمهور بشه، در طول جنگ جهانی دوم به عنوان فرمانده نیروهای متفقین در ارتش ایالات متحده خدمت می‌کرد. دوایت آیزنهاور هر روز با تصمیمات دشواری روبه‌رو میشد؛ همین چالش‌ها و مشکلات باعث شد که ماتریس آیزنهاور رو اختراع کنه که امروزه برای مدیریت و اولویت بندی کارها کاربرد زیادی داره.

برای کار با ماتریس آیزنهاور، یک مربع بکشین و اون رو به چهار قسمت مساوی تقسیم کنین. در دو قسمت بالایی این مربع، کارهای مهم و فوری و کارهای مهم غیرفوری رو بنویسین. در دو قسمت پایین مربع هم کارهای فوری اما کم‌اهمیت و کارهای غیرفوری و کم‌اهمیت رو بنویسین. شما باید تمرکز اصلی‌تون رو روی دو قسمت بالایی مربع بذارین؛ چون اون کارها بیشترین تاثیر رو دارن و باید وقت بیشتری رو بهشون اختصاص بدین.

تکنیک GTD برای مدیریت زمان مطالعه

تکنیک GTD، یکی دیگه از روش‌های مدیریت زمان برای درس خواندنه که توسط دیوید آلن پایه‌گذاری شده. این تکنیک در واقع مخفف عبارت Getting Thing Done هست. دیوید آلن، معتقده که ذهن شلوغ و پرمشغله توانایی انجام کارهای بزرگ رو نداره.

پس در قدم اول باید ذهنتون رو از هر موضوعی خالی کنین. هر کاری که دارین و یا هر موضوعی که بهش فکر می‌کنین رو روی کاغذ بنویسین. حالا همه اون‌ها رو دسته‌بندی کرده و اولویت هر کدوم رو مشخص کنین. اقدامات یا کارهای کوچیکتری رو که همین حالا قابل انجام دادن هستن رو انجام بدین.

بهینه‌سازی زمان با استفاده از RPM

RPM مخفف روش برنامه‌ریزی سریع که توسط تونی رابینز ابداع شده. این تکنیک به مغز کمک می‌کنه تا روی اهدافی که دارین و آینده‌ای که مدنظرتون هست متمرکز بشین. RPM مخفف سه کلمه‌ست که عبارتند از:

برنامه ریزی سریع به شما کمک می‌کنه تا افکار و کارهاتون رو روی کاغذ بیارین و نقشه ذهنی درست کنین. این کار بهتون کمک می‌کنه که قدم‌به‌قدم پیشرفت کنین و به اهدافتون نزدیکتر بشین. اگه همیشه کارهاتون رو نیمه‌کاره رها می‌کنین یا حوصله انجامشون رو ندارین، برنامه‌ریزی سریع به عنوان یکی از بهترین تکنیک‌های مدیریت زمان برای درس خواندن به شما کمک می‌کنه تا در کمترین زمان بیشترین بازدهی رو داشته باشین.

جمع‌بندی

با مطالعه این مقاله و آشنا شدن با تکینک مدیریت زمان برای درس خواندن می‌تونین خیلی راحت‌تر از قبل زمانتون رو مدیریت کنین. شاید این نکات به نظر شما ساده و پیش پا افتاده باشن، اما اجرای اون‌ها به مرور زمان تغییرات فوق‌العاده‌ای رو در نتایج تلاش‌های شما ایجاد می‌کنن. مدیریت زمان مهارتی نیست که یک شبه به دست بیاد؛ برای اینکه بتونین مهارت مدیریت زمان در مطالعه رو یاد بگیرین، باید به تمرین و تکرار مطالب درسی اهمیت بدین تا علاوه بر یادگیری عمیق‌تر، بازدهی مطالعاتی‌تون هم افزایش پیدا کنه.

نکته‌ای که وجود داره و نباید فراموشش کنین، اینه که مدیریت زمان فقط مخصوص درس خوندن نیست؛ بلکه مهارتیه که توی کل مسیر زندگی به کارِتون میاد و باعث میشه که در آینده فرد موفق‌تری باشین.

اگر با وجود تمام نکات گفته شده در مقاله باز هم برای مدیریت زمان مشکل دارین یا نمی‌دونین که دقیقا از کدوم درس و مبحث بایدشروع کنین، پیشنهاد می‌کنیم با مشاوران تحصیلی گروه آموزشی پرش در ارتباط باشین. فقط کافیه که شماره تماستون رو در قسمت "ارتباط با مشاورین پرش" وارد کنین تا کارشناسان ما در اسرع وقت با شما تماس بگیرن.