منحنی فراموشی چگونه بر یادگیری تأثیر می‌ذاره؟

ممکنه بارها اصطلاح منحنی فراموشی رو شنیده باشین اما با مفهوم دقیق و تأثیرات اون به طور کامل آشنا نباشین. در این مقاله قصد داریم در رابطه با این موضوع که «منحنی فراموشی چگونه بر یادگیری تاثیر میذاره؟» بحث کنیم. وقتی که دروس، فرآیندها، ابزارها یا فن‌آوری‌های جدید در محل تحصیل یا کار معرفی میشن، افراد ممکنه طی زمان، منحنی فراموشی رو تجربه کنن.

ایده پشت تئوری منحنی فراموشی خیلی ساده‌ست: اطلاعات در طول زمان از دست میرن، اما هر چه یک فرد بیشتر چیزی رو تمرین کنه، در اون مورد بهتر عمل میکنه. این امر به معنای هزینه کمتر و خروجی بهتر در دراز مدته. منحنی فراموشی همبستگی بین عملکرد یادگیرنده در یک موضوع و تعداد تلاش‌ها یا زمان لازم برای تکمیل آموزش رو نشون میده.

این موضوع رو میشه به عنوان یک نسبت مستقیم در یک نمودار نشون داد. آگاهی بر نظریه منحنی فراموشی کمک میکنه که کارایی یک یادگیرنده در رابطه با یک موضوع یا آموزش خاص با گذشت زمان بهبود پیدا کنه (هر چه بیشتر یادگیرنده اون کار رو انجام بده). تا پایان این مطلب با ما همراه باشین تا هر آن‌چه که باید درباره تئوری منحنی فراموشی بدونین رو به شما بگیم.

منحنی فراموشی چیست؟

در حالی که اصطلاح «منحنی فراموشی» در اوایل قرن بیستم مورد استفاده قرار گرفت، دکتر هرمان ابینگهاوس این نظریه رو در سال 1885 توصیف کرد. ابینگهاوس حافظه خودش رو در دوره‌های مختلف آزمایش کرد و به یک نمایش بصری از چگونگی محو شدن اطلاعات آموخته شده در طول زمان رسید.

منحنی فراموشی ابینگهاوس یکی از بهترین راهکارهای مقابله با فراموشی دروس به حساب میاد و نشون میده که چطوری اطلاعات زمانی که تلاشی برای حفظ اون صورت نمی‌گیره، در طول زمان از دست میره. بعدها، آرتور بیلز این تئوری رو در مقاله خودش به نام روانشناسی تجربی عمومی، توصیف کرد. اون میگه: «منحنی فراموشی یک دستگاه گرافیکی برای به تصویر کشیدن میزان پیشرفت بر حسب معیار معین کارایی، در نتیجه تمرینه.»

مفهوم مهم و اساسی منحنی فراموشی

منحنی فراموشی ابینگهاوس بر این مفهوم استواره که یک دوره اولیه وجود داره که در اون مقدار سرمایه‌گذاری روی یادگیرندگان، بیشتر از بازده‌ست. با این حال، بعد از غلبه بر منحنی فراموشی، بازده خیلی بیشتر از سرمایه‌گذاری میشه.

در واقع منظور از منحنی فراموشی اینه که هر چه فرد یادگیرنده بیشتر یک کار رو تمرین کنه، در اون کار بهتر عمل میکنه. این مسئله، در طول زمان به هزینه آموزش کمتر و خروجی بالاتر منتهی میشه. مدل منحنی فراموشی به ردیابی پیشرفت آموزش، بهبود بهره‌وری، پیش‌بینی عملکرد و بهبود فراگیران در طول زمان کمک میکنه.

نحوه استفاده از تئوری منحنی فراموشی برای بهبود یادگیری

همون‌طور که تا این بخش از مطلب متوجه شدین تئوری منحنی فراموشی بیان میکنه که صرف زمان بیشتر برای انجام کاری معادل با خروجی کارآمدتره (یادگیری بیشتر). منحنی فراموشی در حافظه رو میشه با تعدادی از عوامل و تکنیک‌ها، مثل تکرار فاصله‌دار، یادآوری فعال و سایر تکنیک‌های تقویت حافظه برای درس خوندن، مانند سیستم فلش کارت لایتنر، جبران کرد.

این روش‌ها می‌تونن یادآوری مرتب حقایق و مفاهیم فراموش شده، میزان حافظه بلندمدت شما رو افزایش بدن. همچنین شرکت در کلاس آنلاین پرش و استفاده از بسته معلم خصوصی در تمامی مقاطع به دلیل مرور مطالب به غلبه بر منحنی فراموشی و به خاطر سپردن طولانی مدت مطالب کمک میکنه. اما علاوه بر این‌ها، در ادامه یک مرور کلی از نحوه استفاده از این منحنی برای بهبود یادگیری شرح داده شده:

1.استفاده از یادآوری فعال به جای مرور غیرفعال

یادآوری فعال به مرور مطالب به صورت فعال و خودگردان با کمک ابزارهایی مانند جعبه لایتنر یا خودآزمایی اشاره داره. این سبک یادگیری خیلی متفاوت از انجام یک مرور غیرفعاله. توی این سبک یادگیرنده به سادگی اطلاعات رو بدون تلاش برای یادآوری فعالانه آنچه آموخته، به ذهن می‌سپاره. یادآوری فعال فراگیران رو وادار میکنه تا فعالانه در فرآیند یادگیری شرکت کنن و در مورد مطالب به شیوه‌ای عمیق‌تر فکر کنن.

مزیت و نتیجه یادآوری فعال

وقتی یادآوری فعال اتفاق میفته، اطلاعات به شکل قوی‌تری در ذهن افراد باقی میمونه. با استفاده از یادآوری فعال، مطمئن میشین که اطلاعات شانس بیشتری برای موندن در حافظه بلند مدت شما دارن. همچنین می‌تونین اطلاعات بیشتری رو در حافظه خودتون نگه دارین، چون به دلیل درگیر شدن بیشتر مهارت‌های تفکر انتقادی، ارتباطات عصبی جدیدی شکل می‌گیرن.

2.استفاده از تکرارهای فاصله‌دار برای بهبود یادگیری

تکرار فاصله‌دار به تمرین و یادآوری اطلاعات در فواصل زمانی مشخص اشاره داره. وقتی اطلاعات رو در یک بازه زمانی معین مرور می‌کنین، به خاطر سپردن اون آسون‌تر میشه؛ چون هر مرور متوالی مفاهیم مشابه رو بارها و بارها برای شما یادآوری میکنه.

تکرارهای فاصله‌دار چطوری یادگیری رو بهبود میدن؟

تکرار فاصله‌دار مطالب، فراموشی رو کاهش داده، قدرت حافظه رو در طول زمان بهبود می‌بخشه و از پیشرفت منحنی فراموشی ابینگهاوس جلوگیری میکنه.

منحنی ابینگهاوس نشون میده که با تکرار اطلاعات، یادآوری اونها بهتر میشه. اولش، آموزش موثر نیست چون موارد جدید زیادی برای به خاطر سپردن وجود داره. با این حال، هر چه زمان میگذره و کلمات بیشتری از طریق تکرار در ذهن شما ساخته میشن، یادآوری اونها هم ساده‌تر میشه؛ چون مسیرهای عصبی در مغز شما قوی‌تر میشن.

3.مرتبط کردن اطلاعات با خودتون

یک تکنیک موثر دیگر برای غلبه بر منحنی فراموشی و آسون کردن یادگیری وجود داره و اون مرتبط کردن اطلاعات با خودتونه. هرچه اطلاعات مرتبط‌تر باشه، مغز شما راحت‌تر میتونه با آنچه قبلاً می‌دونستین ارتباط برقرار کنه؛ بنابراین به شما اجازه میده اطلاعات رو به خاطر بسپارین. با پیوند دادن تجربیات شخصی خودتون با موضوع، می‌تونین ظرفیت‌های ذخیره‌سازی مغزتون رو افزایش داده و حفظ ردیابی حافظه رو افزایش بدین.

4.به کارگیری عنصر تعامل اجتماعی

خاطرات ما زمانی قوی‌تر میشن که به‌جای مشاهده‌گر منفعل، فعالانه درگیر فرآیند یادگیری باشیم. این عنصر تعامل اجتماعی در مبارزه با منحنی فراموشی خیلی مهمه؛ چون نورون‌های مغز ما رو تقویت میکنه و باعث میشه ردپای حافظه طولانی‌ مدتی ایجاد بشه.

شرکت در تعاملات اجتماعی در حین مطالعه مطالب آموزشی میتونه به ایجاد یک محیط سازنده برای رمزگذاری حافظه و غلبه بر منحنی فراموشی کمک کنه. نه‌تنها تعامل اجتماعی برای ایجاد خاطرات مهمه، بلکه یادآوری حافظه رو هم تقویت میکنه.

آشنایی با منحنی فراموشی

نظریه منحنی ابینگهاوس به عنوان همبستگی بین عملکرد یادگیرنده در یک کار یا فعالیت و تعداد تلاش‌ها یا زمان لازم برای تکمیل فعالیت تعریف میشه. فرمولی که با آن منحنی فراموشی ابینگهاوس محاسبه می‌شود به شرح زیر است:

R = exp(-t/S)

به طوری که:

R :نماد به خاطر سپردن

t :نماد زمان

S :قدرت نسبی حافظه

موارد مهمی که نظریه منحنی فراموشی به ما میگه

مزایای غلبه بر منحنی فراموشی برای دانش آموزان

تئوری منحنی فراموشی به طور کلی بر نظارت بر جنبه‌های مختلف عملکرد فرد یادگیرنده و شناسایی مناطقی که نیاز به بهبود دارن، کمک میکنه. اما غلبه بر این مقوله مزایای دیگه‌ای رو برای دانش آموزان و دانشجویان در بر می‌گیره که در ادامه به اون‌ها اشاره شده:

جمع‌بندی

در این مطلب سعی کردیم تا شما رو متوجه این موضوع کنیم که منحنی فراموشی ابینگهاوس به ما کمک میکنه تا الگوهای فراموشی خاطرات خودمون رو بهتر درک کنیم. این امر نشون میده که ما تمایل داریم مسائل رو خیلی سریع فراموش کنیم.

اما خوشبختانه میشه با روش‌های مختلفی مثل تکرار فاصله‌دار مطالب، یادآوری فعال، تعامل اجتماعی، جعبه لایتنر و ... با اون مقابله کرد که در این مقاله به طور مفصل هر یک رو شرح دادیم. امیدواریم مطالب گفته شده توی این مقاله برای شما مفید و سودمند واقع شده باشه.