«بچهم شدیدا لجبازه، هر کاری که میگم انجام نده رو بلافاصله انجام میده، دیگه واقعا خسته شدم!»
شما تنها نیستین! کج خلقی کودکان و رفتارهای آزاردهنده، مشکل بسیاری از والدین است. سر و کله زدن با کودکان لجباز انرژی بسیار زیادی از آدم میبره و معمولا رفتار والدین رو هم تحت تاثیر قرار میده. علاوه بر این، لجباز بودن توی آینده کودکان هم اثرگذاره.
کودکان لجباز مهارتهای اجتماعی خودشون رو از دست میدن و به همین دلیل دیگران تمایلی به برقراری ارتباط با آنها ندارن. به یاد داشته باشین که کودکان از همان ابتدای تولد لجباز نیستن، بلکه این رفتار والدین است که شخصیت اونها رو شکل میده.
دلایل زیادی وجود داره که رفتار بچهها رو تغییر میده. این دلایل بیشتر به محیط رشد اونها مربوط میشه. اگه والدین رفتار مناسبی داشته باشن این موضوع کمتر به چشم میخوره. در غیر این صورت باید خودتون رو برای داشتن کودک لجباز آماده کنین. توی ادامه به تعریفی جامع از کودکان لجباز، نشانهها، دلایل و راههای مقابله با لجبازی در کودکان میپردازیم. با ما همراه باشین.
لجبازی در کودکان چگونه تعریف میشه؟
بچهها دوست ندارن آزادی و فعالیتهایشون توسط والدین کنترل بشه. اونها میخوان توی هر کاری که انجام میدن، از غذا خوردن گرفته تا لباس پوشیدن و بازی کردن، مستقل باشن. کودکان لجباز از شنیدن و اطاعت از دستورات قانونی والدین خود سر باز میزنن و حتی ممکن است رفتارهای نامناسبی از خودشون نشان بدن.
به طور مثال فرزندتون خواستهای داره و برای رسیدن به اون هر کاری میکنه؛ گریه، جیغ، داد، دعوا و هرکاری که فکرش رو بکنین.
البته لجبازی در کودکان طبیعی است. آنها در حال کشف جهان بیرونی هستن و دوست دارن که این افتخار فقط متعلق به خودشون باشه! این موضوع ممکن است کار والدین را سختتر کنه. مهم این است که به خودتون مسلط باشین و با انجام راهکارهای زیر از گسترش این رفتار جلوگیری کنین و راههای مقابله با لجبازی در کودکان رو یاد بگیرین.
مهمترین دلایل لجبازی در خردسالان
قبل از اینکه سراغ راهکارهای مقابله با لجبازی کودکان بریم، بهتر است به علتهای اون بپردازیم. تا وقتی که علت لجبازی کودکان رو متوجه نشیم نمیتونیم رفتار درستی داشته باشیم. لجبازی کودکان دلایل بسیار زیادی رو شامل میشه.
البته همه اون به رفتار والدین یا ویژگیهای شخصیتی بچه مربوط نیست. بلکه محیط هم توی این رفتار بسیار دخیل است. دلایل لجبازی کودکان به طور کلی توی سه دسته قرار میگیره؛ فردی، خانوادگی و محیطی.
دلایل فردی
خلق و خوی بچه اولین مثالی است که میتونیم بزنیم. بعضی از بچهها ذاتا اخلاق سخت و مقاومی دارن. این بچهها احتمال اینکه مشکلات رفتاری مانند لجبازی داشته باشن بیشتر است. خلق و خوی سخت دقیقا به چه معناست؟ یعنی از همان دوره نوزادی مدام بیقرار هستن و گریه میکنن و حتی اختلالات خواب هم توی اونها دیده میشه.
بچههایی که هوش بسیار بالا یا بسیار پایینی دارن، از بقیه کودکان لجبازتر هستن. به ویژه بچههایی که هوش بالایی دارن از روشهای تربیتی اشتباه والدین سواستفاده میکنن. به همین دلیل لجبازی توی این دسته بیشتر به چشم میخوره.
یکی دیگه از دلایل فردی لجبازی در کودکان به سلامتی جسمی مربوط میشه. کودکانی که از نظر جسمی سالم نیستن بی قرارتر هستن. پس عوامل فردی به شخصیت اولیه کودک مربوط میشه.
دلایل خانوادگی
محیط زندگی کودک تاثیر بسزایی روی رفتار اون میذاره. به طور مثال سلامت روانی والدین توی این امر بسیار دخیل است. اگه شما رفتار مناسبی با فرزندتون نداشته باشین، او از شما حرفشنوی نداره. هرچه قدر هم که بیشتر داد بزنین یا اجبار کنین، لجبازی کودکان بیشتر میشه. پس داد زدن راه مناسبی برای مقابله با لجبازی کودکان نیست.
دلایل محیطی
روشهای تربیتی پدر بزرگها و مادر بزرگها یا حمایت افراطی اطرافیان از کودکان از عوامل محیطی محسوب میشن. اگه دیگران بدون اطلاع از شیوههای تربیتی، بیدلیل از کودکان دفاع کرده و کار اشتباه اونها رو توجیه کنن، بچهها کمتر به حرف والدین گوش میدن و در نتیجه لجبازتر میشن. بهتر است دیگران حتی پدربزرگها و مادربزرگها توی تربیت بچهها دخالت نکنن.
لجبازی چه نشانههایی داره؟
فرقی نمیکنه توی چه زمان و مکانی باشین، کودک لجباز برای رسیدن به خواستههای خودش هر کاری میکنه. اگه لباس یا خوراکی مورد علاقه اون رو نخرین، گریه و جیغ و داد راه میاندازه و سرانجام شما رو به خسته میکنه. یا شما تسلیم او میشین یا فرزندتون تسلیم شما میشه که البته مورد دوم بعید به نظر میاد!
درست است که همه کودکان نیاز به استقلال دارن اما کودکان لجباز این نیاز رو به خشونت آغشته میکنن. اونها مانند یک رئیس رفتار میکنن و توقع دارن که به همه حرفهاشون گوش بدین. مثلا زمانی که همه افراد خانواده برای مهمانی حاضر شدن، اون همچنان مشغول بازی است و شما باید منتظر بمونین تا بازی تمام ایشون تموم بشه.
در کنار همه این موارد اونها به توجه زیادی نیاز دارن. دوست دارن که توی همه مهمانیها و مجالس کانون توجه باشن و بقیه کودکان رو نادیده میگیرن؛ مخصوصا اگه از اونها بزرگتر باشن. اگه کاری رو دوست داشته باشن، با دقت و سرعت بالا انجام میدن؛ همان کودکی که برای انجام کارهای ساده روزمره شما رو درمونده میکنه!
اگه هر یک از این نشانهها را دیدین، بهتره از همین حالا جلوی لجبازی فرزندتون رو بگیرین تا بیش از این به خودش و شما آسیب نرسونه. لجبازی توی دراز مدت عواقب جبرانناپذیری به همراه داره، لطفا این معضل رو جدی بگیرین!
چگونه لجبازی کودکان رو کنترل کنیم؟
همونطور که گفتیم لجبازی توی همه کودکان دیده میشه. اما گاهی اوقات کنترل لجبازی کودکان از دست والدین خارج میشه و دیگه نمیتونن نظارت درستی بر اعمال فرزندشون داشته باشن. ابتدا توصیه میکنیم برای کنترل لجبازی فرزندتون از راهکارهای مذاکره با کودکان بهره ببرین.
اما برای اینکه رفتار درستی در برابر لجبازی داشته باشیم، ابتدا باید ببینیم مشکل از کجاست و چگونه میشه اون رو حل کرد که توی ادامه بیشتر به راههای مقابله با لجبازی بر اساس منشا اون میپردازیم.
1. مقابله با لجبازی فردی کودکان
گفتیم که خلق و خو، هوش و سلامت جسمانی توی لجبازی ذاتی کودکان موثر هستن. ما نمیتونیم تغییر چندانی توی خلق و خو یا هوش ذاتی کودکان ایجاد کنیم. اما برای بخش جسمانی بهتر است که هر سال بررسی کلی از وضعیت سلامت کودک داشته باشیم.
شرایطی مانند کمبود آهن و ویتامینها روی رفتار و حوصله کودکان تاثیر زیادی داره. حتی بزرگسالانی که کمبود آهن دارن هم معمولا بیحوصله و بد اخلاق هستن. کودکانی که ضعف بینایی یا شنوایی داشتن نیز به دلیل عدم برقراری ارتباط صحیح با محیط اطراف، بسیار زودرنج میشن. پس وضعیت سلامت فرزندتون رو جدی بگیرین.
2. مقابله با لجبازی حاصل از خانواده
این قسمت مهمترین موضوع توی راههای مقابله با لجبازی کودکان است و خوشبختانه قابل تغییر هم هست! همونطور که گفتیم سلامت روح و روان والدین توی تربیت فرزندان نقش مهمی داره. ریشه و اساس راهکارهای مقابله با لجبازی توی همین بخش قرار داره.
منظور از سلامت روان والدین چیست؟ والدینی که زود عصبانی یا مضطرب میشن، مادرانی که حساسیت زیادی به نظم یا شستشو داشته باشن یا مدام تذکر میدن، والدینی که کمالگرا و جزئی بین هستن، فرزندان خودشون رو به سمت لجبازی سوق میدن. پس حتما توی این زمینه تجدید نظر کنید و تمرکز بیشتری به خودتون داشته باشین. استفاده از بسته آموزشی کودک من نیز بسیار مثمر ثمر هستن.
3. مقابله با لجبازی حاصل از محیط زندگی
بهتره به اطرافیان خودتون توصیه کنین که توی شیوه تربیتی شما دخالت نکنن. کودکان شخصیتهای متفاوتی دارن و نمیشه از یک روش برای همه اونها استفاده کرد. دخالت بیجا دیگران و حتی اقوام درجه یک نه تنها شرایط رو درست نمیکنه، بلکه لجبازی فرزندتون رو افزایش میده.
راهکار مقابله با لجبازی کودکان
در کنار تمام موارد بالا، باید از روشهای تربیتی درست نیز اطلاع داشته باشین. صرفا داشتن سلامت روانی والدین برای داشتن فرزند خوش برخورد کافی نیست. بسیاری از روانشناسان توصیه میکنن پیش از بارداری دورههای تربیت فرزند رو طی کنین تا بدونین چگونه با یک کودکان یک یا دو ساله رفتار کنین. با رعایت اصلهای زیر اطمینان داشته باشین که یک شخص موفق، خوش برخورد، آرام و باهوش رو به جامعه تحویل میدین.
اصل اول، محبت به جا و اندازه
اصل محبت به جا چه معنایی دارد؟ یعنی من برای فرزندم وقت بذارم و روزانه 45 دقیقه زمان خالص و با کیفیت برای بازی با کودک در نظر بگیرم. از این مساله به سادگی نگذرین! بازی و سرگرمی برای کودکان معجزه میکنه.
لازم است که هم پدر و هم مادر توی این قضیه همکاری داشته باشن. کودک درون شما هنگام بازی با کودکان باید فعال باشه تا فرزندتون احساس راحتی بیشتری بکنه. مثل یک دوست و هم بازی با بچه بازی کنین نه در جایگاه پدر و مادر! این کار ناآرامی و تنشهای کودکان رو به شدت کاهش میده. جملات محبتآمیز و نوازش رو هم فراموش نکنین!
اصل دوم؛ قاطعیت به جا و اندازه
این تکنیک باعث از بین بردن لجبازی کودکان میشه و حتی جلوی اون رو میگیره. اگه در کنار محبت به جا و بازی، قاطعیت به جا داشته باشین، محال است که فرزندتون لجباز بشه! قاطعیت به جا یعنی این که اگه فرزندم از من درخواستی داره اول خوب فکر کنم که به خواستهاش تا جای ممکن پاسخ مثبت بدم. به این فکر کنین که جای فرزندتون هستین و این خواسته رو از پدر یا مادر خود دارین، دوست دارین چه پاسخی بشنوین؟
اما اگه به هر دلیلی فکر میکنین لازم است خواسته کودک رو رد کنین، یک یا نهایتا دو بار دلیل نه گفتن رو شفاف و مختصر توضیح بدین. البته اگه شرایط روحی و جسمی مناسبی ندارین و نمیتونین آرامش خودتون رو حفظ کنین، بهتر است از همان اول نه بگین، نه اینکه ابتدا مخالفت کنین و بعدا خواسته غیر منطقی کودک رو تحت فشار بپذیرین! توی نه گفتن ثبات داشته باشین.
اصل سوم؛ حفظ آرامش
اگه با کودک لجباز درست مثل خودش برخورد کنین، پس شما چه فرقی با اون دارین؟ قصد دارین فرزندتون به حرفت شما گوش بده؟ در قدم اول باید حرفهای اون رو بشنوین حتی اگه با خشونت باشه. اگه شما به حرفهای کودک گوش ندین، سریعا حالت تدافعی میگیرن و فشار روحی زیاد رو متحمل میشن.
گفتگو یک ارتباط دو طرفه است، باید بچهها رو به گفتگو دعوت کرده، خواسته اون رو بشنوین و بر اساس صلاح دید رفتار کنین. به هیچ وجه داد نزنین یا اجبار نکنین، مطمئن باشین که شرایط بدتر میشه.
اصل چهارم؛ رشوه دادن ممنوع
سر و کله زدن با کودکان لجباز بسیار سخت است؛ باید تا چند ساعت صدای غرغر کردن یا گریه رو تحمل کنین. البته بعضی از والدین تحمل این همه دردسر رو ندارن و با اجرای خواسته فرزندشون اون رو ساکت میکنن. حتی برخی میگن «اگه ساکت باشی برات ماشین کنترلی میخرم» والدین عزیز، رشوه دادن به کودکان لجباز ممنوع است!
این گونه یاد میگیرن که هر چه قدر بیشتر گریه کنن یا غر بزنن در نهایت به خواستهشون میرسن. با این روش به کودک محبت نمیکنین بلکه اون رو پر توقع کردین.
اصل پنجم؛ تشویق رفتار مثبت
بعضی از والدین تنبیه کردن رو خوب بلدن اما تشویق کردن رو فراموش میکنن. اگه فرزندتون کار مثبتی انجام داد اون رو تشویق کنین تا اعتماد به نفسش افزایش پیدا کنه. در حقیقت با چنین کاری اون رو به سمت انجام کارهای خوب سوق میدین. البته توی این قسمت هم رشوه دادن رو فراموش کنین و بذارین کودک بر اساس میل و خواست خودش کارها رو پیش ببره.
اصل ششم؛ وقت گذراندن با کودک
اگه قصد دارین فرزند سالم و باهوشی داشته باشین، باید وقت و انرژی کافی صرف کنین. متاسفانه بعضی از والدین به دلیل مشغله زیاد زمان کمی با کودکشان هستن و از شیوههای تربیتی درست نیز اطلاعی ندارن.
اگه شما هم چنین دغدغهای دارین، بسته کودک من رو فراموش نکنین. به لطف وجود بسته آموزشی کودک من، تمامی فعالیتهای مورد نیاز کودکان و نحوه ارتباط با اونها رو یاد میگیرین و فرزندتون رو به شخصی توانمند تبدیل میکنین.
چگونه بسته کودک من رو دریافت کنیم؟
بسته آموزشی کودک من، راهکار همان چیزیه که برای پرورش کودک باهوش نیاز دارین. این بسته از داستانهای مصور، روانشناسی مادر و کودک، زبان انگلیسی، شعرهای مصور، دفتر خاطرات من، میخواهم و میتوانم، نقاشی خلاقانه، سفال و کار دستی تشکیل شده است. هر یک از این بخشها با فعال کردن قسمتهای مختلفی از مغز به گسترش تواناییهای کودک شما کمک میکنه.
برای خرید بسته آموزشی کودک من، کافی است وارد سایت پرش بشین و توی بخش محصولات بسته کودک من رو انتخاب کنین. امکان خرید تکی قسمتهای مختلف نیز برای شما عزیزان فراهم شده تا بدون محدودیت به آموزش کودکتون بپردازین. اگه توی این زمینه سوالی داشتین، کافی است شماره خودتون رو توی قسمت تماس با مشاورین وارد کنین و منتظر تماس پرش باشین.
سوالات پرتکرار
مهمترین دلایل لجبازی کودکان چیست؟
شخصیت درونی کودک و نحوه رفتار والدین و دیگر افراد در این امر دخیل است.