عصبانیت و پرخاشگری کودکان

عصبانیت و پرخاشگری کودکان، یکی از اون مواردیه که خیلی از پدر و مادرها باهاش درگیرن. خیلی وقت‌ها می‌بینیم که بچه‌ها در سن‌های مختلف، رفتارهای تند یا عصبی از خودشون نشون میدن، که خب طبیعتاً برای والدین خوشایند نیست و حتی ممکنه حسابی نگرانشون کنه.

واقعیت اینه که خشم یک حس کاملاً طبیعیه؛ همه ما در موقعیت‌های مختلف اون رو تجربه کردیم؛ پس بچه‌ها هم از این قضیه مستثنی نیستن. درست مثل بزرگ‌ترها، اونا هم گاهی عصبانی میشن یا رفتارای تهاجمی نشون میدن.

نکته‌ مهم اینه که پدر و مادرها بدونن پرخاشگری در کودکان می‌تونه بخشی از روند طبیعی رشد باشه؛ اما این که چطوری باهاشون برخورد کنن، خیلی مهمه. اول باید متوجه بشن که دلیل این پرخاشگری‌ها چیه، بعد با شناخت درست و راهکارهای اصولی، شرایط رو بهتر مدیریت کنن و در نهایت به دنبال درمان پرخاشگری فرزندشون باشن.

در این مقاله قراره مفصل درباره‌ی دلایل عصبانیت بچه‌ها و راه‌های کنترلش صحبت کنیم. اگه شما هم دنبال یک راهکار درست برای مدیریت این رفتارها هستین، حتما تا آخر این مطلب با ما همراه باشین.

علت عصبانیت و پرخاشگری در کودکان

اگه پدر و مادر بدونن دقیقاً چه چیزی باعث پرخاشگری کودکان میشه، خیلی راحت‌تر می‌تونن راهکارهای بهتری رو برای کنترلش پیدا کنن. بیشتر بچه‌ها در دوران کودکی، پرخاشگری رو تجربه می‌کنن، ولی معمولا هر چقدر بزرگ‌تر میشن، این رفتار کمتر میشه.

یک نکته خیلی مهم اینه که اگه این رفتارهای تهاجمی به موقع کنترل نشن، ممکنه در بزرگسالی برای کودکان مشکل‌ساز بشه و روی روابطشون یا حتی شخصیتشون تأثیر بذاره. برای همین، بهتره پدر و مادرها اول از همه بفهمن چی باعث این عصبانیت‌ها شده و بعد به دنبال بهترین راه درمان باشن.

به طور کلی، شناخت علت پرخاشگری کودکان خیلی مهمه، چون باعث میشه والدین بتونن تصمیم‌های بهتری بگیرن و با روش درست جلو برن. این عصبانیت‌ها ممکنه باعث بشه کودک نتونه درست تمرکز کنه و یادگیریش دچار مشکل بشه.

حالا بریم سراغ دلایل اصلی عصبانیت و پرخاشگری کودکان تا بهتر بتونین به فرزندتون کمک کنین.

محیط خانوادگی کودک

یکی از دلایل اصلی عصبانیت و پرخاشگری کودکان، تنش‌هاییه که در خونه و اطرافشون هست. به طور کلی، اولین چیزی که می‌تونه روی عصبانیت بچه‌ها تاثیر بذاره، محیطیه که در اون زندگی می‌کنن. پدر و مادر همیشه مهم‌ترین الگوی رفتاری برای بچه‌ها هستن؛ یعنی کودکان خیلی از رفتارهاشون رو از والدین‌شون یاد می‌گیرن.

در خونه‌هایی که پدر و مادر مدام با هم دعوا دارن یا سر هر چیزی بحث می‌کنن، معمولا بچه‌ها هم بیشتر عصبی و پرخاشگر میشن. این دعواها و فضای منفی باعث میشه بچه‌ها از نظر احساسی تحت فشار قرار بگیرن و این فشار رو با عصبانیت و رفتارهای تند نشون بدن.

بچه‌هایی که در این فضاها بزرگ میشن، بیشتر رفتارهای تهاجمی از خودشون نشون میدن. به‌ خاطر همین هم هست که محیط خونه، نقش مهمی در شکل گرفتن شخصیت کودک داره. پس پدر و مادران عزیز باید حواسشون باشه تا یک فضای آروم و امن برای رشد بچه‌هاشون فراهم کنن.

عوامل ژنتیکی موثر در پرخاشگری

یک دلیل دیگه برای عصبانیت و پرخاشگری بچه‌ها، مسائل ژنتیکیه. در واقع بعضی کودکان به صورت ژنتیکی بیشتر از بقیه هم‌ سن‌ و سال‌هاشون دچار خشم و پرخاشگری میشن. یعنی ممکنه این ویژگی‌ از پدر، مادر یا حتی بستگان نزدیک بهشون رسیده باشه. روان‌شناس‌ها هم معتقدن که ژنتیک در رفتارهای تهاجمی بچه‌ها تاثیر زیادی داره.

وقتی والدین بدونن که ممکنه یک بخشی از رفتار بچه‌ به خاطر ژنتیک باشه، می‌تونن با دید بازتری به شرایط نگاه کنن و بهتر فرزندشون رو درک و مدیریت کنن. اینجوری هم خودشون کمتر اذیت میشن، هم کودک احساس بهتری داره.

تاثیر محیط بیرون از منزل در عصبانیت و پرخاشگری کودک

بدون شک عوامل مختلفی در شکل‌گیری و بهبود رفتار کودکان نقش دارن؛ عصبانیت و پرخاشگری هم می‌تونه به دلایل مختلفی در کودکان اتفاق بیفته. خیلی از بچه‌ها از سنین پایین، زمان زیادی رو در مهدکودک یا مدرسه می‌گذرونن.

تعامل با هم‌ سن‌ و سال‌ها، مربی‌ها و معلم‌ها، تأثیر زیادی در شکل‌گیری رفتار بچه‌ها داره. خیلی وقت‌ها کودکان رفتارهای مختلف رو از هم‌ سالانشون یاد می‌گیرن؛ چون بعد از خانواده، دوستان و نزدیکان، بیشترین تأثیر رو در تربیت و رفتار بچه‌ها دارن.

کمبود توجه و محبت

یکی از دلایل عصبانیت، پرخاشگری و بیقراری کودکان، کمبود توجه و محبت از سمت والدینه. بچه‌ها نیاز شدیدی به دیده شدن و مورد محبت قرار گرفتن دارن. وقتی این احساس در اون‌ها شکل بگیره که از طرف والدین نادیده گرفته میشن و توجهی بهشون نمیشه، ممکنه کارهایی رو برای جلب توجه انجام بدن. اغلب این کارها، جنبه منفی دارن، مثل جیغ زدن یا پرخاشگری بیش از حد.

در واقع کودکان با بروز این رفتارها می‌خوان نشون بدن که نیاز به توجه دارن و دوست دارن که والدین وقت بیشتری رو براشون خرج کنن و به حرفاشون گوش بدن.

مشکلات جسمی یا روانی

یکی دیگه از عوامل مهم پرخاشگری کودکان، مشکلات جسمی یا روانیه. بعضی از بچه‌ها ممکنه به دلایلی مثل بیش‌فعالی (ADHD)، اضطراب، استرس، یا حتی کم‌خوابی، دچار عصبانیت‌های مکرر و پرخاشگری بشن.

برای مثال کودکی که دچار بیش فعالیه، نمی‌تونه رفتارهای هیجانی خودش رو کنترل کنه و در نهایت منجر به این میشه که زود عصبانی شده یا این که از کوره در بره. از طرفی کودکانی که دچار اضطراب بیش از حد هستن، دائم نگران موضوعات مختلف میشن و ممکنه این نگرانی رو با واکنش های تند و عصبانیت بروز بدن.

در این شرایط رفتار والدین خیلی اهمیت داره؛ چون باید با دقت رفتارهای فرزندشون رو زیر نظر بگیرن و در صورتی که این پرخاشگری یا عصبانیت ادامه‌دار بود، حتما به یک مشاور یا روانشناس مراجعه کنن تا دلیل اصلی این موضوع پیدا بشه.

روش‌های کنترل پرخاشگری در کودکان

تا اینجای مقاله با علت‌های موثر در شکل‌گیری عصبانیت و پرخاشگری کودکان آشنا شدین. همونطور که گفتیم، پرخاشگری بخشی از فرایند رشد کودکانه؛ واکنشی که با خشم و استرس همراهه. اکثر پدر و مادر‌ها در زمان مشاهده این رفتار، دچار نگرانی میشن و اغلب با انجام واکنش‌های نادرست، وضعیت رو بحرانی‌تر می‌کنن.

یادتون باشه که نوع رفتار پدر و مادر بیشترین تاثیر رو در شکل‌گیری ویژگی‌های شخصیتی کودکان داره. استفاده از روش‌های درست در برخورد با کودکان از جمله موضوعاتیه که والدین باید ازش اطلاع داشته باشن. ما در این قسمت، راهکار‌های کنترل خشم و پرخاشگری کودکان رو بررسی می‌کنیم.

صحبت کردن با کودک

بهترین راهکار برای کنترل خشم و پرخاشگری کودکان، حفظ آرامش و خونسردی خود‌تونه. اکثر والدین موقع عصبانیت و پرخاشگری فرزند‌شون، کنترلشون رو از دست میدن. این موضوعیه که تاثیر منفی در تشدید رفتار کودک داره.

بهترین راه برای مقابله با این شرایط، صحبت کردن با کودکه. زمانی که فرزندتون آروم شد، بهترین زمانه که باهاش صحبت کنین و علت عصبانیتش رو بپرسین. راهنمایی درست و آگاه کردن کودک، به کنترل این رفتار کمک می‌کنه.

آموزش روش‌های کنترل خشم

والدین، اولین کسانی هستن که باید رفتار درست رو به بچه‌هاشون آموزش بدن. چون بچه‌ها معمولا نمی‌تونن درک درستی از رفتارهای تهاجمی خودشون داشته باشن و این باعث میشه نتونن احساسات منفی‌شون رو موقع عصبانیت کنترل کنن.

برای کنترل خشم و پرخاشگری کودکان راه‌های مختلفی هست که اگه والدین کم کم این روش‌ها رو به فرزندشون یاد بدن، می‌تونن کمکش کنن که احساساتش رو بهتر مدیریت کنه.

به عنوان مثال می‌تونن بهشون آموزش بدن که در این شرایط، نفس عمیق بکشن، بدنشون رو حرکت بدن، از جایی که عصبی شدن دور بشن یا حتی شمارش معکوس از عدد ده انجام بدن.

پدر و مادرها می‌تونن با راهکارهای درست، بهترین رفتارها رو به فرزندشون یاد بدن. بچه‌ها معمولا از تشویق خوششون میاد؛ پس وقتی که بتونن خشم خودشون رو کنترل کنن، باید تشویق بشن. این کار می‌تونه تاثیر خیلی مثبتی روی کودکان بذاره.

آموزش مهارت‌های اجتماعی

مهارت‌های اجتماعی به فرزند شما کمک می‌کنه تا احساسات خودش رو به درستی برای دیگران توضیح بده و ابرازشون کنه. در این شرایط، دیگه پرخاشگری و عصبانیت اتفاق نمیفته. این مهارت‌های کاربردی شامل مواردی مثل نحوه ارتباط برقرار کردن با دیگران، بیان احساسات و مطرح کردن درخواست‌ها و نیازهای خودشه.

برای مثال فرزند شما باید بدونه که وقتی از موضوعی ناراحت میشه، به جای داد زدن و پرخاشگری، باید احساس ناراحتی خودش رو بیان کنه و بگه که از موضوع پیش اومده ناراحته. در این صورت دیگه نیازی به عصبانیت نخواهد بود.

گذروندن وقت بیشتر با کودک

وقت گذروندن با کودک به معنی ارتباط نزدیک‌تر و درک بهتر نیازها و احساساتشه. وقتی که والدین وقت بیشتری با کودک خودشون بگذرونن، کودکشون حس امنیت بیشتری پیدا می‌کنه و می‌دونه که والدینش همیشه در کنارش هستن و ازش حمایت می‌کنن. این احساس امنیت می‌تونه به کاهش استرس‌ها و اضطراب‌های کودک کمک کنه.

با این کار شما نیازهای عاطفی فرزندتون رو بهتر میشناسین و می‌تونین از بروز این مشکلات جلوگیری کنین. این وقت گذروندن می‌تونه شامل بازی کردن، صحبت کردن یا حتی انجام فعالیت‌های مشترک مثل ورزش یا هنر باشه.

شناخت علائم خشم و عصبانیت

عصبانیت و پرخاشگری کودکان، علائم خاص و قابل توجهی داره که والدین باید این نشانه‌ها رو به دقت بشناسن. این شناخت نه تنها از لجبازی کودکان و بروز رفتارهای پرخاشگرانه جلوگیری می‌کنه، بلکه باعث میشه تا والدین بتونن بهتر و سریع‌تر واکنش نشون بدن و شرایط رو در زمان مناسب کنترل کنن. از مهم‌ترین علائم این مشکل می‌تونیم به موارد زیر اشاره کنیم:

جمع‌بندی

کنترل عصبانیت و پرخاشگری کودکان، یکی از موضوعاتیه که خیلی از پدر و مادرها دوست دارن اطلاعات دقیقی در موردش داشته باشن تا بتونن بهترین عملکرد رو در اون موقعیت انجام بدن. اولین قدم برای این کار اینه که والدین با علل این رفتار آشنا بشن و به درستی دلایل به وجود اومدن پرخاشگری کودکان رو بشناسن. وقتی دلیل پرخاشگری رو بدونن، می‌تونن بهتر باهاش مقابله کرده و راه‌حل‌های درست رو اجرا کنن.

ما در این مقاله سعی کردیم این موضوع رو به طور دقیق توضیح بدیم. برای اطلاعات بیشتر و راهکارهای عملی، پیشنهاد می‌کنیم از بسته روان‌شناسی کودک من پرش کمک بگیرین. برای دریافت این بسته و مشاوره، فقط کافیه شماره‌تون رو در قسمت "ارتباط با مشاورین پرش" وارد کنین.