همه ما تجربه ناخن جویدن را داشتیم یا حداقل یکبار این کار را خواسته یا ناخواسته انجام دهیم. ناخن جویدن فقط مربوط به عصر مدرن نیست. بر اساس شواهد تاریخی، کلئانتس، فیلسوف رواقی یونانی معتاد جویدن ناخن بود.
آمار دقیقی از تعداد مبتلایان به این کار موجود نیست؛ اما یک تحقیق علمی که روی جامعه آماری کوچکی انجام شد، نشان داد که 20 درصد از شرکت کنندگان حداقل یکبار ناخن هایشان را جویده‌اند. در علمی پزشکی به ناخن جویدن onychophagia می‌گویند که می‌تواند نشانه بیماری‌های روحی و جسمی باشد.
علاوه بر این‌ها، ناخن جویدن زیبایی ناخن را از بین می‌برد. به نظر شما این موضوع به چه عواملی باز می‌گردد و چطور می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد.؟ در این مقله قرار است به طور کامل به شرح این موضوع بپردازیم. شما هم باید قول بدید که تا آخر مقاله پرش همراه ما باشید و دیگر ناخن‌هایتان را نجوید!
آیا ناخن جویدن عادی است؟
جویدن ناخن یک امر عادی و رایج است. چنین عادتی معمولا از دوران کودکی شروع می‌شود و تا بزرگسالی ادامه می‌یابد. بسیاری از دوستان و آشنایان و حتی خودمان نیز این کار را انجام می‌دهیم. اما ناخن جویدن نباید ساده تلقی شود! افرادی که در این زمینه زیاده‌روی می‌کنند نه تنها به ناخن بلکه به پوست و بافت‌های اطراف آن نیز آسیب می‌زنند.
شاید به خود بگویید «خب چه کاریه، ناخن‌هات رو نجو!» خیلی ممنون بابت پیشنهادتان، واقعا خودمان نمی‌دانستیم! اما ترک عادت به این راحتی‌ها که فکر می‌کنید نیست. اگر ناخن جویدن به بیماری‌های روحی و جسمی مربوط شود کارمان سخت‌تر خواهد شد. در ادامه با علل و راه‌های مقابله با آن آشنا می‌شوید.
مهم‌ترین دلایل جویدن ناخن
این کار علت‌های زیادی را در پی دارد. بیشتر این دلایل از بیماری‌های روحی و روان نشات می‌گیرد. مهم این است که این موارد را زودتر شناسایی کرده و از گسترش آن جلوگیری کنیم. برخی از متخصصین معتقدند که ناخن جویدن می‌تواند ژنتیکی هم باشد. البته تحقیقات زیادی در این زمینه به چشم نمی‌خورد اما چندان بی‌تاثیر هم نیست. از مهم‌ترین دلایل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. استرس
در کنار نشانه‌های فیزیولوژیکی مانند افزایش ضربان قلب یا تعداد تنفس، ناخن جویدن نیز می‌تواند از نشانه‌های استرس بالا باشد. مبتلایان اظهار کردند که با انجام این کار اضطرابشان کاهش می‌یابد. در این قسمت اگر می‌خواهیم عادت را ترک بدهیم باید استرس را کم کنیم. روش‌های مختلفی برای کنترل استرس وجود دارد. ابتدا از تغییر سبک زندگی شروع کرده و نهایتا از داروهای کاهنده استرس استفاده می‌کنیم.
در سال 2015 یک مقاله آمریکایی منتشر شد که نشان می‌داد علاوه بر استرس، کسالت و ناامیدی نیز می‌تواند باعث جویدن ناخن شود. یعنی مغز ترجیح می‌دهد که به جای هیچ کاری انجام ندادن، کاری انجام دهد؛ حتی اگر جویدن ناخن باشد!
2. اختلالات ذهنی و روانی
نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی، ناخن جویدن را یک اختلال رفتاری تکراری متمرکز بر بدن دانست که در زیر مجموعه اختلالات وسواس فکری-اجباری قرار می‌گیرد. این اختلالات رفتارهای ناخواسته مضری هستند که ممکن است به بدن فرد آسیب برسانند.
طبق گفته انجمن روانپزشکی آمریکا، اختلال وسواس فکری-اجباری زمانی دیده می‌شود که فرد افکار، ایده‌ها، یا احساسات ناخواسته مانند وسواس داشته باشد که او را به انجام کاری تکراری وادار می‌کند. در صورت عدم کنترل این رفتارها زندگی روزانه افراد را مختل می‌کند.
بیماری‌هایی مانند اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)، اختلال نافرمانی مقابله‌ای (ODD)، اضطراب جدایی و سندرم تورت نیز می‌تواند باعث جویدن شود.
مقاله پیشنهادی
بیش فعالی در کودکان و راه‌های کنترل آن
بیش فعالی در کودکان و راه‌های کنترل آن، پیش فعالی و علل بروز آن در افراد، توصیه‌های مهم به والدی کودکان بیش فعال
3. ژنتیک را جدی بگیرید
اگر ناخن‌هایتان را می‌جوید، شاید این رفتار را از پدر و مادرتان یاد گرفته باشید. البته نه با مشاهده بلکه از طرق ژنتیک! اگر پشت ناخن جویدن اختلالات وسواس فکری پنهان شده باشد، به احتمال زیاد ژنتیک در این انتقال نقش داشته است. با این حال مطالعات همچنان ادامه دارد.
ناخن جویدن چه خطراتی را در پی دارد؟
شاید فکر کنید این کار بی‌خطر است و هرچند بار که دوست دارید می‌توانید انجام دهید. اما خطرات زیادی پشت جویدن پنهان شده است که بسیاری از مردم از آن غافل‌اند. آسیب به کوتیکول و پوست اطراف آن، قرمزی و التهاب، عفونت باکتریایی احتمالی در بستر ناخن و دهان شما و حتی کاهش اعتماد به نفس می‌تواند از عوارض جدی جویدن ناخن باشد.
افرادی که ناخن‌هایشان را میجوند ممکن است احساس شرم و افسردگی داشته باشند و در برقراری ارتباط با مشکل مواجه شوند. ناخن جویدن معمولی و طولانی مدت می‌تواند رشد طبیعی ناخن را مختل کند که نهایتا شکل صدف ناخن را تغییر می‌دهد. جالب است بدانید که عفونت‌های پوست، معده یا روده در افرادی که طولانی مدت ناخن میجوند، بیشتر است.
ناخن جویدن از چه سنی شروع می‌شود؟
ناخن جویدن معمولا در دوران کودکی شروع می‌شود و در کودکانی که 3 یا 4 سال دارند شایع‌تر است. البته کودکان گهگاهی ناخن‌های خود را میجوند! جویدن دائمی ناخن‌ها بیشتر در بزرگسالان دیده می‌شود که معمولا از مسائل روانی نشات می‌گیرد. این عادت ممکن است در نوجوانی شروع شده و تا بزرگسالی ادامه یابد.
حدود 20 تا 30 درصد جمعیت ناخن‌های خود را میجوند. کودکان و نوجوانان بیشتر مستعد ناخن جویدن هستند، برخی مطالعات حاکی از آن است که تقریباً 40 درصد از کودکان و نزدیک به نیمی از نوجوانان ناخن‌های خود را میجوند، پس می‌بینیم که ناخن جویدن کودکان عادتی شایع است.
ترک عادت با 4 گام ویژه
دوری از عادت ناخن جویدن کار چندان ساده‌ای نیست به ویژه اگر دست بیماری‌های روحی-روانی در کار باشد! راهکارهایی هستند که به شما در ترک عادت ناخن جویدن کمک می‌کنند. مهم‌ترین نکته استمرار در انجام این تمرینات است. در غیر اینصورت موفقیت چشمگیری حاصل نمی‌شود و دوباره به خانه اول باز می‌گردید. این موضوع برای کودکان حائز اهمیت است چون آینده آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به نکات زیر توجه کنید:
گام اول، کوتاه کردن ناخن‌ها
ساده‌ترین راه این است که ناخن‌هایتان را کوتاه کنید. حداقل اینطوری تحریک نمی‌شوید که مدام ناخن‌هایتان را بجویید. افرادی که استرس می‌گیرند حتی ناخن‌های کوتاه خود را میجوند و به کوتیکول و بافت‌های اطراف ناخن آسیب وارد می‌کنند. به هر حال کوتاه کردن ناخن گامی ساده و موثر برای ترک عادت به ویژه در کودکان محسوب می‌شود. اگر این روش مثمر ثمر واقع نشد می‌توانید از دستکش استفاده کنید.
گام دوم؛ مشغول باشید
هر راهی که باعث می‌شود دستتان از دهان دور باشد را امتحان کنید؛ از آشپزی و گلدوزی گرفته تا باغبانی و رنگ آمیزی! این کارها حواس شما را از جویدن پرت می‌کند و حتی باعث بهبود عملکرد مغز خواهد شد. به جای جویدن ناخن ها در هنگام استرس، از فیجت اسپینر، پیاده روی یا فعالیت‌های دیگری که حواس شما را پرت می‌کند، استفاده کنید.
گام سوم؛ به خودتان زمان دهید
ترک عادت کاری نیست که یک شبه اتفاق بیفتد. یکی از رازهای ترک عادت جویدن این است که بفهمید برای شکستن یک عادت چه چیزی لازم است. به پاداش نیاز دارید؟ برای خود جایزه در نظر بگیرید. به زیبایی ناخن‌ها بیندیشید و برای آن هزینه کنید. زمان‌ها و مکان‌هایی که ناخن جویدن شما را زیاد می‌کند یادداشت کرده و علل آن را بررسی کنید. همه این کارها به صبر نیاز دارد.
گام چهارم؛ مدیریت استرس
همانطور که می‌دانید یکی از مهم‌ترین دلایل ناخن جویدن، استرس و اختلالات روحی-روانی است. برای اینکه عادت جویدن را فراموش کنید باید در ابتدا استرس را مدیریت کنید. مراجعه به روانشناس یا حتی دارودرمانی روش خوبی برای کاهش استرس و عوارض ناشی از آن است.
در این بین، آموزش مدیریت استرس مدرسه در کودکان می‌تواند تاثیر خیلی زیادی در پیشگیری از شکل‌گیری این نوع رفتارها داشته باشد، مخصوصا اگر ناخن جویدن از سنین پایین شروع شده باشد.
می‌توانید با تغییر سبک زندگی شروع کنید. هر روز چند دقیقه ورزش کرده و از موقعیت‌های تحریک کننده فاصله بگیرید. تنها در صورت استمرار در درمان خود موفق خواهید شد.
جمع بندی
یاد گرفتیم که جویدن ناخن یک عادت نسبتا شایع است ک در دراز مدت آسیب‌های زیادی را وارد می‌کند. این عادت از استرس یا اختلالات روحی روانی نشات می‌گیرد و قابل درمان است. برای ترک عادت ناخن جویدن باید از موقعیت‌های تحریک کننده فاصله بگیرید و به درمان ریشه‌ای بپردازید. با صبر و انگیزه قطعا پس از مدت کوتاهی این عادت را ترک خواهید کرد.
سوالات پرتکرار
مهم‌ترین دلایل جویدن ناخن چیست؟
جویدن ناخن علت‌های زیادی داره و بیشتر از بیماری‌های روحی و روان نشات می‌گیره. از مهم‌ترین دلایل اون می توان به استرس، اختلالات ذهنی و روانی و عوامل ژنتیکی اشاره کرد.
